کیستهای تخمدان یکی از عارضه های شایع در بین خانم ها است، که عمدتاً خوش‌خیم و بدون علائم و درد می باشند و تنها درصد کمی از آنها دارای عوارض هستند و ممکن است سلامتی شما را دچار مشکل کند و بر توانایی بارداری شما تأثیر بگذارد. بنابراین، هنگام تشخیص کیست تخمدان، درمان سریع و به موقع ضروری است. امروز می خواهیم در مورد عوارض کیست تخمدان با شما صحبت کنیم.
کیست تخمدان چیست؟
کیست تخمدان توده‌هایی در تخمدان هستند که یک پوسته بیرونی سخت دارند و داخل آن ها حاوی مایع می‌باشد، این کیست‌ها معمولاً در طی دوران تخمک گذاری تشکیل می شود، احتمال تشکیل کیست در هر سنی وجود دارد اما در سنین باروری معمولاً بیشتر ایجاد میشود.
اکثر کیستهای تخمدان بدون عارضه بوده و هیچ گونه علامت خاصی در بیمار ایجاد نمی‌کند، این کیست‌ها احتیاجی به درمان نداشته و غالباً به صورت خود به خود برطرف میشوند اما حدود ۸ درصد از خانم‌هایی که پیش از یائسگی دچار کیستهای بزرگ تخمدان میشوند احتیاج به درمان و مداخلات پزشکی دارند.
عوارض کیست تخمدان چیست؟
در ادامه به بررسی عارضه‌هایی که کیست تخمدان میتواند ایجاد نماید می‌پردازیم.
۱-پیچ خوردگی کیست تخمدان
توده‌های که قطر کوچکی دارند اما طول آنها زیاد است و غیر چسبنده هستند ممکن است دچار پیچ خوردگی شود، این مشکل معمولاً در دوران بارداری (مخصوصا در ماه‌های اول شروع بارداری) و یا پس از زایمان ممکن است ایجاد شود.
علائم این عارضه درد شدید و ناگهانی در محدوده شکم، تعریق، سرگیجه و استفراغ می‌باشد. در صورت بروز این علائم بیمار باید هرچه سریعتر به اورژانس مراجعه نماید و جهت جراحی اورژانسی اقدام شود، در طی این جراحی تومور خارج می شود.
۲-پارگی کیست تخمدان
این عارضه تقریباً نادر می‌باشد و معمولاً در کیست‌هایی حاوی مواد مایع که پوسته‌ی خارجی آنها نازک شده است رخ می‌هد. در صورت بروز پارگی کیست درد شدید و خونریزی ایجاد میشود.
زمانی که کیست تخمدان به موقع تشخیص داده نشود و اقدام مناسبی جهت درمان آن صورت نگیرد ممکن است در طی زمان به مرور اندازه‌ی آن بزرگ شود و در اثر یک ضربه‌ی شدید به قسمت پایین شکم دچار پارگی شود. پارگی کیست علاوه بر اینکه موجب درد شدید شکم میشود میتواند منجر به عوارض خطرناک و جدی مانند خونریزی‌های شدید و عفونت شود، این عوارض گاهی اوقات ممکن است جان بیمار را به خطر بیندازد. این بیماران معمولاً با درد شدید در اطراف شکم، حالت تهوع و استفراغ مراجعه می‌نمایند که در هنگام لمس سینه میزان آن شدیدتر میشود.
۳-عفونت کیست تخمدان
عفونت باکتریایی کیست در زمانی که ولولوس کیست وجود دارد ظاهر میشود، کیست اگر به بیش از اندازه بزرگ شود میتواند به بافت‌ها و اندام اطراف چسبیده و عفونی شود. این نوع از کیست‌ها باید به سرعت تحت درمان قرار بگیرند.
۳-آسیب و فشار به ناحیه لگن
زمانی که اندازه‌ی کیست تخمدان بسیار بزرگ باشد میتواند به رکتوم و مثانه فشار وارد نماید، فشار کیست تخمدان به مثانه موجب بی اختیاری ادرار و فشار آن به رکتوم موجب یبوست میشود. در صورتی که کیست تخمدان سالها تحت درمان قرار نگیرد ممکن است به حدی بزرگ شود که کل حفره‌ی شکم را در بر بگیرد، در این صورت ممکن موجب مشکلات شدیدی شود مانند:
- پیلونفریت: عفونت کلیه که به دلیل فشار کیست تخمدان بر لوله‌ها حالب ایجاد می شود
- آسیت: تجمع مایع و یا ادم در حفره‌ی شکمی که به دلیل فشار به رگ‌های اصلی شکمی و مشکل در گردش خون میشود.
۴=خونریزی در کیستهای تخمدان
زمانی که یک رگ خونی در کیست پاره شود و یا کیست دچار پیچ خوردگی شدید شده باشد ممکن است خونریزی ایجاد شود، در این حالت خون از رگ‌های خونی به داخل کیست جریان پیدا می‌نماید و منجر به بزرگ شدن کیست میشود، کیستهای تخمدان اغلب دیواره‌های نازکی دارند که به سادگی دچار خونریزی میشود.
در اکثر موارد خونریزی‌ها به صورت خود به خود برطرف میشود اما گاهی اوقات نیاز به جراحی و مداخلات فوری پزشکی می‌باشد.
عوارضی که کیست تخمدان در طی دوران بارداری ایجاد می‌کند
در صورتی که کیست تخمدان در طی دوران بارداری ایجاد شود معمولاً به مرور از بین می‌رود اما در صورتی که رشد آن متوقف نشود ممکن است دچار پیجش، خونریزی و یا مشکلاتی در حین زایمان شود. در صورتی که رشد کیست بالا باشد (به خصوص در سه ماهه‌ی دوم بارداری) باید بلافاصله جراحی‌هایی جهت خارج ساختن آن انجام شود. در صورتی که رشد کیست سریع نباشد باید به صورت منظم تحت معاینات دوره‌ای حین بارداری قرار داشته باشید تا در صورت بروز کوچکترین عارضه نسبت به جراحی و خارج ساختن کیست اقدام شود.
سونوگرافی یکی از بهترین ابزار غربالگری جنین است که جهت بررسی رشد انواع کیستهای تخمدان نیز میتوان از این آزمایش در طی دوران بارداری استفاده نمود.
کلام آخر
در اکثر موارد کیست‌ها هیچ گونه علامتی ایجاد نمی‌کنند و پس از مدتی رشد کردن به مرور و به صورت خود به خود کوچک شده و به تدریج از بین می‌روند اما در برخی از افراد ممکن است رشد کیست متوقف نشود و اندازه‌ی آن به تدریج بزرگتر شود، بنابراین بهتر است خانم‌ها به صورت دوره‌ای تحت معاینات پزشک متخصص زنان در ساری قرار بگیرند تا در صورت بروز هرگونه کیست و یا مشکل دیگر در اولین فرصت نسبت به درمان آن اقدام نمایند.
علائم اولیه کیست تخمدان چه چیز هایی هستند؟
مشکلات هورمونی هم نقش دارند؟
اغلب کیستهای تخمدان بی علامت هستند و بطور اتفاقی درسونوگرافی کشف میشوند اما گاهی دردشکم و لکه بینی وخونریزی نامنظم میتوان جزو علایم ان باشد درتنبلی تخمدان کیستهای ریزی درسونوگرافی دور تخمدان دیده میشود که میتواند با اختلالات هورمونی مرتبط باشد.