آندومتریوز یک بیماری پیچیده در دستگاه تناسلی خانم ها می باشد، که در آن بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم (آندومتر) در خارج از رحم مانند تخمدان و لوله های فالوپ رشد می کند. این بیماری می تواند باعث درد، مشکلات باروری، گرفتگی و قاعدگی شدید، تاخیر در قاعدگی، درد شدید در حین و بعد از رابطه جنسی و مشکلات روده شود. در این مقاله به بررسی علائم و عوارض آندومتریوز می پردازیم و به سوالات متداول شما پاسخ می دهیم.
آندومتریوز چیست؟
یکی از شایع ترین بیماری ها در زنان، آندومتریوز، رشد غیر طبیعی بافت رحم در خارج از رحم است. این بافت عمدتاً در لگن، تخمدان ها، لوله های فالوپ، صفاق و دیواره جداکننده مقعد و لگن تشکیل می شود. باید توجه داشته باشیم که اندومتریوز می تواند روی زخم های سزارین، زخم های لاپاراسکوپی، مثانه، روده، آپاندیس و مقعد نیز رشد کند. مهم ترین علامت آندومتریوز درد شدید در ناحیه لگن است. این درد اغلب در طول سیکل قاعدگی و گاهی قبل یا بعد از آن رخ می دهد.
آندومتریوز می تواند طیف وسیعی از عوارض جانبی بر روی بدن داشته باشد. از عوارض آندومتریوز می توان به انسداد لوله های فالوپ، مشکل و احساس درد در هنگام مقاربت، مشکل در فعالیت های روزمره و همچنین ناباروری اشاره نمود.
علائم آندومتریوز چیست؟
اولین و شایع ترین علامت آندومتریوز، درد در لگن به خصوص در دوران قاعدگی است. این درد ممکن است در نواحی مختلف و در زمان های مختلف بروز کند. برخی دیگر از علائم اندومتریوز عبارتند از:
- درد در شکم در دوران قاعدگی که با مسکن های رایج مانند ایبوپروفن قابل کنترل نیست.
- قاعدگی که بیش از هفت روز طول بکشد.
- خونریزی شدید همراه با ترشحات لخته خون در طول دوره قاعدگی
- سیکل قاعدگی کمتر از ۲۷ روز
- درد در قسمت تحتانی شکم در هنگام ادرار یا حرکت روده
- اختلالات روده و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) با علائمی مانند اسهال، یبوست، معده درد و نفخ
- درد حین یا بعد از رابطه جنسی
- درد مزمن در ناحیه کمر
- تهوع و استفراغ
- خستگی مداوم
- درد هنگام معاینه توسط پزشک
- خونریزی و لکه بینی بین دوره های قاعدگی
- احساس درد در پاها
- درد هنگام ادرار کردن یا مدفوع که در طول دوره قاعدگی شما بدتر می شود.
- احساس بیماری، یبوست، داشتن اسهال یا وجود خون در ادرار در طول قاعدگی
- مشکل باردار شدن
زندگی با این علائم ممکن است منجر به احساس افسردگی شود.
در برخی موارد، علائم فوق از آندومتریوز ناشی از بیماری‌های دیگری مانند کیست تخمدان، بیماری التهابی لگن (PID) یا سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) است. بنابراین، قبل از انجام هر درمانی، باید علل اصلی بروز چنین علائمی را به دقت تعیین کرد و حتما به پزشک متخصص زنان در ساری مراجعه کنید.
درد آندومتریوز بیشتر در کجای بدن احساس می شود؟
در بیشتر موارد، درد آندومتریوز در محل خاصی قرار ندارد و بیمار آن را در قسمت های مختلف بدن احساس می کند. به طور کلی، درد آندومتریوز در یکی از قسمت های زیر حس می شود:
- روده
- لوله های فالوپ
- تخمدان ها
- رحم و سایر نواحی اطراف رحم
- قسمت پایین کمر
- ناحیه لگن
- روده
- مثانه
- ران
- در موارد نادر در گردن و شانه ها
درد آندومتریوز چه زمانی رخ می دهد؟
تقریباً در همه موارد، درد آندومتریوز دو یا سه روز قبل از قاعدگی ظاهر می شود و تا چند روز پس از آن ادامه می یابد. همچنین در برخی از زنان، درد در حین و بعد از رابطه جنسی، در حین اجابت مزاج و ادرار، هنگام ورزش و بین دو قاعدگی ایجاد می شود.
عوارض اندومتریوز چیست؟
اندومتریوز به عنوان یکی از شایع ترین و پیچیده ترین بیماری ها در زنان دارای عوارض متعددی از جمله:
- اسهال و یبوست
- نفخ و حالت تهوع
- خونریزی شدید یا نامنظم در طول قاعدگی
- ناباروری
- گرفتگی
- کیست های تخمدان
- مشکلات روده و مثانه مانند ایلئوس
- افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان و سینه
- پارگی کیست ها و ضایعات
- چسبندگی و اسکار بافت های داخلی و رحم
- التهاب نواحی اطراف آندومتریوز
مشکلات باروری
بیماری اندومتریوز می تواند باعث مشکلات باروری شود. دلیل آن به طور کامل مشخص نشده است، اما تصور می شود که به دلیل آسیب به لوله های فالوپ یا تخمدان ها یا التهاب ناشی از بیماری باشد.
همه زنان مبتلا به اندومتریوز مشکلات باروری ندارند و برخی بدون درمان می توانند باردار شوند.
چسبندگی و کیست تخمدان
چسبندگی رحم : نواحی چسبنده بافت اندومتریوز که می توانند اندام ها را به هم بچسباند.
کیست های تخمدان: کیست های پر از مایع در تخمدان ها که گاهی اوقات می توانند بزرگ و دردناک شوند.
اگر بافت آندومتریوز در داخل یا نزدیک تخمدان ها باشد، این دو مشکل می توانند اتفاق بیفتند.
سوالات متداول
آیا اندومتریوز شایع است؟
به طور کلی، ۱۱ درصد از زنان بین ۱۵ تا ۴۰ سال به اندومتریوز مبتلا هستند. این بیماری در دهه سوم زندگی زنان ظاهر می شود و به بالاترین حد خود می رسد.
آیا اندومتریوز بعد از یائسگی برطرف می شود؟
در بیشتر موارد، درد شدید اندومتریوز پس از یائسگی کاهش می یابد، زیرا بدن دیگر استروژن تولید نمی کند. با این حال، اگر علائم اندومتریوز بعد از یائسگی ادامه یابد، باید با جراحی درمان شوند.
آیا می توان با اندومتریوز باردار شد؟
اگرچه اندومتریوز به سلول های تخمک آسیب می رساند و باعث عدم تعادل هورمونی می شود، اما لزوماً باعث ناباروری نمی شود. با این حال، زنان مبتلا به آندومتریوز حاملگی های پیچیده تر و میزان سقط جنین بیشتری دارند.