شاید تا به حال اسم کیست بارتولن را نشنیده باشید. بارتولن دو غده کوچک به اندازه نخود هستند که در اطراف ورودی واژن قرار گرفته اند و مایعی ترشح میکنند که دستگاه تناسلی را لیز و لغزنده میکند تا عمل مقاربت راحت تر انجام شود. این غدد بسیار حساس است و ممکن است بر اثر برخی موارد دچار انسداد شود و در نتیجه مایع از آن نمی تواند خارج شود و تبدیل به کیست میشود که در ادامه بیشتر به این موضوع میپردازیم.
کیست بارتولن چیست ؟
همان طور که در مقدمه به آن اشاره کردیم. غدد بارتولین یا بارتولن، دو غده‌ی بسیار کوچک در دستگاه تناسلی بانوان می باشد که در لبه‌های داخلی لابیاهای بزرگ قرار دارند و اغلب موارد قابل مشاهده یا لمس نیستند. وظیفه این غدد تولید مایعی برای مرطوب شدن واژن است. این مایع از طریق لوله‌های کوچکی به نام کانال بارتولین که در قسمتی از واژن قرار دارند به بیرون ترشح میشود. برخی مواقع این کانال‌ها مسدود شده و در نتیجه مایع به غدد بارتولین برمی‌گردد. در اثر تجمع مایعات درون غدد بارتولن، این غده متورم شده و مایعات درون آن به دلیل وجود باکتری‌ها، عفونی می گردد و کیست های بارتولن (آبسه) را ایجاد می کنند.
انواع کیست بارتولن
• نوع غیر عفونی : در این نوع کیست ها متورم شده و در اثر تجمع مایعات و بازگشت مایع به درون غده ایجاد می شود. بدون درد بوده و فاقد عفونت می باشد.
• نوع عفونی : در این حالت علاوه بر برگشت مایع، عفونت نیز وجود دارد که عمدتا باکتریایی می باشد. این حالت باعث ایجاد تورم شدید و درد است .باکتریهایی که معمولا این حالت را ایجاد می کنند عبارتند از گنوکک وکلامیدیاست که جزو علل عفونتهای مقاربتی بشمارمی آیند
علائم کیست بارتولن چیست ؟
در صورتی که کیست بارتولن در فرد کوچک باشد، علائمی ایجاد نمی کند اما کیست‌های بزرگ یا کیست‌های عفونی (آبسه) نشانه‌هایی را به همراه دارد. علائم این کیست ها به شرح زیر می باشد:
• وجود توده دردناک در ناحیه تناسلی
• قرمزی یا تورم در فرج
• احساس ناراحتی در فرد هنگام راه رفتن، نشستن
• احساس درد در حین رابطه جنسی
• دردی که به طور مداوم تشدید می شود.
• تب و لرز
• تورم در ناحیه تناسلی
• خروج مایع از کیست
خطر بروز کیست بارتولن در چه کسانی بیشتر است ؟
به طور کلی افراد زیر بیشتر از سایرین به کیست بارتولن دچار می شوند:
• افرادی که از نظر جنسی فعال هستند.
• بانوانی که قبلا دچار کیست های بارتولین شده‌اند.
• افرادی که تجربه صدمات جسمی در ناحیه واژن را داشته‌اند.
• خانم‌هایی که تحت عمل جراحی واژن قرار گرفته‌اند.
درمان کیست بارتولن
برای درمان کیست بارتولن روش های درمانی متفاوتی وجود دارد که به میزان اندازه کیست، درد و عفونی یا غیرعفونی بودن کیست بستگی دارد زیرا در مواردی این کیست ها می توانند منجر به تشکیل آبسه شوند. پزشک متخصص زنان و زایمان شما با توجه به علائم و تشخیص خود روش های زیر را تجویز می نماید.
نشستن در وان آب گرم: نشستن در یک وان یا لگن آب گرم چندین بار در روز به مدت سه یا چهار روز، ممکن است باعث پاره و تخلیه شدن کیست‌های کوچک عفونی شود.
مصرف دارو: اگر کیست بارتولن شما عفونی شده باشد، پزشک علاوه بر درمان‌های دیگر، آنتی‌بیوتیک نیز برایتان تجویز خواهد کرد. نوع و میزان آنتی‌بیوتیک مورد استفاده، به شدت عفونت و نوع باکتری ایجاد کننده آن بستگی دارد. گاهی اوقات، آنتی‌بیوتیک‌ها قبل یا بعد از عمل جراحی برای پیشگیری از عفونت مجدد استفاده می‌شوند. تصمیم‌گیری در مورد استفاده از آنتی‌بیوتیک برای درمان کیست بارتولن، به تشخیص و تجویز پزشک بستگی دارد. پزشک با توجه به شدت عفونت و شرایط فردی شما، بهترین نوع و دوز آنتی‌بیوتیک را تجویز خواهد کرد.
| نام دارو | شرح دارو |
|---|---|
| سولفامتوکسازول/تریمتوپریم | درمان عفونت های باکتریایی |
| کلیندامایسین | درمان عفونتهای پوستی و باکتریایی |
| سفتریاکسون | تجویز در موارد عفونت گسترده |
عمل برداشتن کیست بارتولن : در صورتی که کیست بارتولن بزرگ، دردناک یا به طور مکرر عود کند، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. جراحی کیست بارتولن، به طور معمول تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و به منظور برداشتن کامل کیست یا ایجاد یک مسیر دائمی برای تخلیه ترشحات است. این روش درمانی موثر و ایمن بوده و زمان زیادی طول نمیکشد.
تخلیه کیست : برای تخلیه کیست‌های عفونی و یا خیلی بزرگ، ممکن است به عمل جراحی کیست بارتولن نیاز باشد. تخلیه جراحی را می‌توان با استفاده از یک بی‌حسی موضعی انجام داد. برای انجام این روش، پزشک یک برش کوچک در کیست ایجاد میکند تا مایع درون آن تخلیه شود؛ سپس یک لوله پلاستیکی کوچک (کاتتر) در داخل برش قرار می‌دهد. کاتتر به مدت شش هفته در درون برش باقی می‌ماند تا مانع بسته شدن برش شود و در نتیجه به تخلیه کامل مایعات کیست کمک کند.
راه های تشخیص کیست بارتولن
تشخیص کیست بارتولن معمولا با معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام میشود. پزشک به طور دقیق به علائم شما، مدت زمان وجود کیست و عواملی که باعث تشدید درد می‌شوند توجه میکند. در برخی موارد، ممکن است آزمایش‌های تشخیصی و نمونه‌برداری برای تشخیص دقیق‌تر و بررسی وجود عفونت انجام شود.
علائم ترکیدن کیست بارتولن چیست؟
ترکیدن کیست بارتولن معمولاً با درد شدید و ناگهانی در ناحیه تناسلی همراه است. مایع آزاد شده از کیست اغلب چرکی، خونی یا حاوی باکتری بوده و بوی نامطبوعی دارد. رنگ این مایع می‌تواند از زرد کمرنگ تا قهوه‌ای تیره متغیر باشد. در صورت ترکیدن کیست، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
اگر کیست بارتولن درمان نشود، خطر ناک است؟
اگر عفونت کیست بارتولن در مراحل اولیه تخلیه و درمان نشود تبدیل به کیست های عفونی دردناک شده و مشکلات جنسی به همراه خواهند داشت. بیمار دچار عفونت های مکرر و درد غیر قابل تحمل خواهد شد. با مزمن شدن عفونت فیستول ها و بیماری های دیگر در ناحیه واژن و حتی اندام کناری آن ایجاد خواهد شد.
آیا کیست بارتولن در دختران مجرد ایجاد می شود؟
بروز این کیست ارتباطی با مجرد یا متاهل بودن بیمار ندارد. زیرا بر اثر مسدود شدن غدد مترشحه بارتولن ایجاد می شود. این غدد در اندام تناسلی دختران و زنان وجود دارد و ممکن است در هر گروه سنی بیمار را درگیر کند.
آیا کیست بارتولن باعث نازایی می شود؟
این بیماری در باردار شدن فرد هیچ تاثیری ایجاد نمی کند. اما در صورت ابتلا به کیست بارتولن در دوران بارداری، پزشک با توجه به بیماری زمان درمان را تعیین می کند. اگر کیست فرد عفونی یا بزرگ باشد پزشک باید فورا درمان کیست از طریق دارویی یا جراحی را آغاز کند. کیست عفونی یا بزرگ باید هرچه سریعتر درمان شود. البته در صورتی کیست بارتولن عفونی نشده باشد، فرد در حالت عادی نیز احتیاجی به درمان فوری ندارد. در افراد باردار، پزشک اغلب درمان را با توجه به خطرات دارو های بیهوشی برای جنین، جراحی را تا زمان زایمان به تعویق می اندازند.
عوارض کیست بارتولن
در بیشتر موارد، کیست بارتولن مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما اگر عفونی شود و به آبسه تبدیل شود، می‌تواند باعث درد شدید، قرمزی و تورم در ناحیه واژن شود. همچنین، ممکن است تب، لرز و احساس ناخوشی عمومی داشته باشید. در موارد نادر، عفونت می‌تواند به جریان خون وارد شده و عوارضی مانند سپتیسمی (عفونت خون) ایجاد کند.
جراحی برداشتن غده بارتولن معمولاً برای درمان کیست‌های مزمن یا عفونی انجام میشود. با این حال، مانند هر جراحی دیگری، ممکن است با عوارضی همراه باشد. برخی از عوارض احتمالی برداشتن غده بارتولن در زیر نام برده شده است.
- خونریزی
- التهاب
- درد
- عفونت
- ترشحات غیرعادی
- تورم و قرمزی
- تشکیل بافت اضافی
کیست بارتولن یک توده دردناک است که در نزدیکی دهانه واژن ایجاد میشود. این کیست به دلیل انسداد غدد بارتولن و تجمع مایع در این ناحیه به وجود می‌آید. علت دقیق ایجاد کیست بارتولن مشخص نیست، اما عواملی مانند عفونتهای باکتریایی، انسداد مجاری غدد و تحریکات جنسی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند.
در بسیاری از موارد، کیست بارتولن به خودی خود بهبود می‌یابد یا با درمان‌های خانگی مانند کمپرس گرم و حمام سیتز تسکین می‌یابد. اما اگر کیست بزرگ، دردناک یا عفونی باشد، نیاز به درمان پزشکی دارد. برای درمان کیست بارتولن، می‌توانید به بهترین متخصص زنان ساری مراجعه کنید. پزشک با بررسی علائم شما و انجام معاینات لازم، بهترین روش درمانی را برای شما تجویز خواهد کرد.
سوالات متداول کیست بارتولن
آیا امکان عود مجدد کیست بارتولن وجود دارد؟
اگر کیست به طور کامل درمان نشود یا به طور مکرر عود کند، ممکن است نیاز به برداشتن کامل غده بارتولن باشد. با برداشتن کامل غده، احتمال عود مجدد به حداقل می‌رسد.
آیا ممکن است کیست بارتولن باعث تب و لرز شود؟
کیست بارتولن وقتی عفونی میشود، می‌تواند باعث تب و لرز شود. این علائم نشان‌دهنده واکنش بدن به عفونت است.
آیا می‌توان از کیست بارتولن پیشگیری کرد؟
بله، رعایت بهداشت فردی، به خصوص ناحیه تناسلی، و استفاده از روش‌های محافظت شده در رابطه جنسی می‌تواند به پیشگیری از این کیست کمک کند.
دکتر هدی حق نظر
دکتر هدی حق نظر فارغ التحصیل رشته پزشکی عمومی ازسال ۱۳۷۲ مدتی به عنوان پزشک عمومی فعالیت داشته اند. سپس با گذراندن دوره تخصصی زنان و زایمان به عنوان متخصص زنان و زایمان در شهر ساری فعالیت میکنند.
ساعت کاری
روزهای زوج از ساعت
۱۵:۳۰ الی ۲۰:۳۰
آدرس مطب
ساری، خیابان قارن، ساختمان کسری ، طبقه همکف مطب دکتر هدی حق نظر جراح و متخصص زنان
ایا کیست بارتولن در پریودی هم تاثیر دارد
سلامم
بعد از ترکیدن کیست بارتولن چه اقدامات اولیه ای لازمه انجام بدیم؟
سلام. مصرف انتی بیوتیک و شستشو با محلول هایی مثل کامیلین توصیه میشود.