ترشحات سفید واژن یکی از موضوعات رایج در سلامت زنان است که اغلب طبیعی بوده و بخشی از فرآیند طبیعی بدن زنان به شمار می‌آید. این ترشحات به مرطوب نگه داشتن واژن، تنظیم محیط شیمیایی آن و جلوگیری از عفونت کمک میکنند. با این حال، تغییر در رنگ، غلظت، بو یا همراه شدن با علائم دیگری مانند خارش و درد می‌تواند نشانه وجود مشکل باشد و نیازمند بررسی پزشکی باشد. شناخت علت‌ها، انواع و روش‌های مدیریت ترشحات سفید واژن به زنان کمک می‌کند تا سلامت باروری خود را حفظ کنند و در صورت بروز مشکل، اقدامات لازم را به موقع انجام دهند.
ترشحات سفید واژن چیست؟
غدد دهانه رحم منبع اصلی ترشحات سفید واژن یا لکوره هستند. وظیفه اصلی این ترشحات مرطوب نگه داشتن واژن و جلوگیری از خشکی آن است. علاوه بر این، ترشحات سفید واژن به تنظیم محیط شیمیایی واژن کمک میکنند تا از بروز عفونت جلوگیری شود و همچنین به عنوان روان‌کننده طبیعی در زمان برانگیختگی و رابطه جنسی عمل میکنند.
میزان، رنگ و غلظت ترشحات سفید در طول سیکل قاعدگی و حتی از یک سیکل به سیکل دیگر متفاوت است. این تغییرات طبیعی محسوب می‌شوند، به شرطی که با علائمی مانند خارش، بوی نامطبوع یا ترشحات غیرعادی همراه نباشند.
انواع ترشحات سفید واژن
ترشحات سفید شیری
این نوع ترشحات سفید معمولاً در روزهای ابتدایی سیکل قاعدگی ظاهر می‌شوند و قوام آن‌ها شبیه سفیده تخم‌مرغ است. این ترشحات طبیعی بوده و نشانه آمادگی بدن برای تخمک‌گذاری است. در برخی موارد، یک هفته قبل از پریود، این ترشحات غلیظ‌تر می‌شوند. همچنین، در مراحل اولیه بارداری ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی، ترشحات سفید ظاهر شوند و بدن را برای ۹ ماه بارداری آماده کنند.
ترشحات غلیظ سفید
در دوران تخمک‌گذاری، ترشحات سفید ممکن است کمی غلیظ و موکوسی شوند و به عنوان شاخص طبیعی باروری شناخته می‌شوند. این ترشحات می‌توانند نشانه احتمال بارداری باشند. اگر این ترشحات با خارش یا درد همراه شوند، احتمال عفونت قارچی یا باکتریایی وجود دارد.
ترشحات پنیری مانند
گاهی ترشحات سفید واژن به شکل توده‌ای یا لخته دیده می‌شوند که اغلب ناشی از عفونت قارچی کاندیدا آلبیکنس است. این نوع ترشحات غیرطبیعی بوده و نیازمند بررسی و درمان پزشکی هستند.
شایع ترین علل ترشحات سفید واژن
چرخه قاعدگی طبیعی
ترشحات سفید بخشی از فرآیند طبیعی چرخه قاعدگی زنان هستند و اغلب قبل از شروع پریود مشاهده می‌شوند. علت این ترشحات غالب بودن هورمون پروژسترون در این دوره است. این نوع ترشحات سفید واژن در زنان مجرد نیز شایع بوده و کاملاً طبیعی است.
مصرف قرص‌های ضدبارداری
قرص‌های ضدبارداری حاوی هورمون‌های استروژن و پروژسترون هستند که از تخمک‌گذاری جلوگیری میکنند. استفاده از این قرص‌ها می‌تواند باعث افزایش ترشحات سفید واژن شود و این تغییر نیز معمولاً طبیعی تلقی می‌شود.
بارداری
در دوران بارداری، ترشحات سفید رنگ معمولاً طبیعی هستند. علت آن قطع شدن چرخه قاعدگی و غالب شدن هورمون پروژسترون است. با این حال، تغییرات غیرمعمول در مقدار یا غلظت ترشحات سفید واژن در بارداری ممکن است نیازمند بررسی باشد. به عنوان مثال، افزایش ترشحات سفید در ماه نهم بارداری یا غلیظ و ژل مانند شدن آن می‌تواند نشانه نزدیک بودن زایمان یا زایمان زودرس باشد.
بیماری های مقاربتی
عفونت های ناشی از بیماری‌های مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا می‌توانند باعث ترشحات سفید یا غیرسفید از واژن شوند. این عفونت‌ها علاوه بر ترشحات، معمولاً با علائمی مانند خارش، درد یا التهاب همراه هستند.
عفونت های قارچی
یکی از شایع ترین علت‌های غیرعادی ترشحات سفید واژن عفونت قارچی است که اغلب توسط قارچ کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شود. این نوع ترشحات معمولاً غلیظ، سفید رنگ و پنیری مانند هستند و با خارش و سوزش واژن همراهند.
ترشحات سفید واژن بعد از رابطه جنسی
وجود ترشحات سفید واژن پس از رابطه جنسی معمولاً طبیعی است و می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله انزال زنانه، مایع منی، روان‌کننده‌ها یا ترشحات طبیعی واژن که به راحت‌تر شدن دخول کمک میکنند. با این حال، در برخی موارد، به ویژه پس از رابطه جنسی خشن یا زمانی که واژن خشک باشد، ممکن است آسیب‌های جزئی رخ دهد. این آسیب‌ها می‌توانند باعث ایجاد زخم یا پارگی‌های کوچک در دیواره واژن شوند و گاهی ترشحات صورتی رنگ همراه با ترشحات سفید واژن ظاهر شود. این وضعیت معمولاً طبیعی است و جای نگرانی زیادی ندارد، اما برای اطمینان بیشتر بهتر است توسط پزشک متخصص زنان معاینه شوید.
ترشحات سفید واژن در دختران
وجود ترشحات سفید واژن در دختران معمولاً طبیعی است و عمدتاً ناشی از تغییرات هورمونی دوران بلوغ یا شروع قاعدگی می‌باشد. این ترشحات بخشی از فرآیند طبیعی رشد بدن هستند و نشانه سلامت واژن به حساب می‌آیند. با این حال، اگر ترشحات سفید واژن همراه با علائمی مانند درد، خارش، سوزش، التهاب، بوی نامطبوع، تغییر رنگ یا افزایش قابل توجه حجم باشند، ممکن است نشان‌دهنده عفونت قارچی، عفونت باکتریایی، حساسیت، تحریک یا وجود جسم خارجی در واژن باشند. در این موارد، بررسی و مشورت با پزشک متخصص زنان ضروری است.
مدیریت و پیشگیری از ترشحات سفید واژن
ترشحات سفید واژن معمولاً طبیعی هستند و نشان‌دهنده سلامت واژن می‌باشند، بنابراین در بسیاری از موارد نیازی به درمان ندارند. با این حال، اگر این ترشحات غیرطبیعی باشند یا با علائمی مانند خارش، سوزش، بوی نامطبوع یا تغییر رنگ همراه شوند، پزشک ممکن است داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک، قرص یا پماد ضدقارچ تجویز کند.
برای کنترل و مدیریت ترشحات سفید واژن و حفظ سلامت واژن، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
۱. رعایت بهداشت
- روزانه دوش بگیرید و ناحیه تناسلی را تمیز نگه دارید.
- از دوش واژینال، ژل‌ها و صابون‌های معطر خودداری کنید.
- بعد از ادرار، دست را از جلو به عقب بشویید تا از ورود باکتری‌های مقعد به واژن جلوگیری شود.
- لباس زیر نخی و آزاد بپوشید.
- در دوران قاعدگی، تامپون یا پد بهداشتی را به‌طور مرتب تعویض کنید.
۲. تغذیه سالم
- از مواد غذایی غنی از ویتامین C و باکتری‌های مفید مانند لاکتوباسیلوس (ماست و دوغ) استفاده کنید.
- روزانه مقدار کافی آب بنوشید.
- از مصرف غذاهای تند و پرنمک که ممکن است باعث تحریک واژن شوند، پرهیز کنید.
۳. رابطه جنسی ایمن
- قبل از رابطه جنسی، از کاندوم استفاده کنید تا از انتقال عفونت‌های مقاربتی جلوگیری شود.
- پس از رابطه جنسی، ناحیه تناسلی را به خوبی شست‌وشو دهید.
با رعایت این نکات، می‌توانید سلامت واژن خود را حفظ کرده و ترشحات سفید واژن طبیعی را به راحتی مدیریت کنید.
سخن پایانی
به طور کلی، ترشحات سفید واژن در بسیاری از موارد طبیعی و نشانه سلامت واژن هستند. آگاهی از تغییرات طبیعی و غیرطبیعی در این ترشحات، توجه به بهداشت فردی، تغذیه سالم و رعایت نکات مربوط به رابطه جنسی ایمن، نقش مهمی در پیشگیری از عفونت و مشکلات واژن دارد. در صورت مشاهده علائم غیرطبیعی، مشورت با پزشک متخصص زنان ضروری است تا تشخیص درست و درمان مناسب صورت گیرد. مدیریت صحیح ترشحات سفید واژن نه تنها سلامت جسمانی بلکه آرامش روانی و اعتماد به نفس زنان را نیز افزایش می‌دهد.
آیا ترشحات سفید واژن همیشه نشانه بیماری است؟
خیر، اغلب ترشحات سفید واژن طبیعی هستند و بخشی از عملکرد طبیعی بدن و چرخه قاعدگی محسوب می‌شوند. تنها زمانی نیاز به بررسی پزشکی وجود دارد که همراه با خارش، درد، بوی بد یا تغییرات غیرعادی دیگر باشند.
چه عواملی باعث افزایش ترشحات سفید واژن می‌شوند؟
افزایش ترشحات سفید واژن می‌تواند ناشی از چرخه طبیعی قاعدگی، تخمک‌گذاری، بارداری، مصرف قرص‌های ضدبارداری، عفونت‌های قارچی یا باکتریایی و برخی بیماری‌های مقاربتی باشد.
چگونه می‌توان ترشحات سفید واژن طبیعی را مدیریت کرد؟
با رعایت بهداشت، استفاده از لباس زیر نخی و آزاد، تغذیه سالم، نوشیدن آب کافی و رعایت نکات ایمنی در رابطه جنسی می‌توان ترشحات طبیعی را کنترل کرد و از عفونت‌ها پیشگیری نمود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده ترشحات سفید واژن همراه با خارش، سوزش، درد، تغییر رنگ، بوی نامطبوع یا افزایش غیرطبیعی حجم ترشحات، حتماً باید به پزشک متخصص زنان مراجعه شود.
دکتر هدی حق نظر
دکتر هدی حق نظر فارغ التحصیل رشته پزشکی عمومی ازسال ۱۳۷۲ مدتی به عنوان پزشک عمومی فعالیت داشته اند. سپس با گذراندن دوره تخصصی زنان و زایمان به عنوان متخصص زنان و زایمان در شهر ساری فعالیت میکنند.
ساعت کاری
روزهای زوج از ساعت
۱۵:۳۰ الی ۲۰:۳۰
آدرس مطب
ساری، خیابان قارن، ساختمان کسری ، طبقه همکف مطب دکتر هدی حق نظر جراح و متخصص زنان