آشنایی با بی اختیاری ادرار استرسی + درمان قطعی در چند جلسه

بی اختیاری ادرار استرسی یکی از مشکلات شایع و تاثیرگذار در کیفیت زندگی بسیاری از زنان و حتی مردان است. این نوع بی اختیاری زمانی رخ می‌دهد که فشار ناگهانی به مثانه وارد شده و باعث نشت غیرارادی ادرار می‌شود، مانند هنگام عطسه، سرفه، ورزش یا بلند کردن اجسام سنگین.

خوشبختانه امروز روش‌های تشخیص و درمان متنوع و موثری برای این عارضه وجود دارد که به کمک آن‌ها می ‌توان به راحتی زندگی روزمره را بهبود بخشید. در این مطلب، شما را با علائم، عوامل خطر و جدیدترین روش‌های درمان بی اختیاری ادرار استرسی، به‌ ویژه تکنولوژی‌ های غیرتهاجمی مثل آر اف واژینال هیگز آشنا می‌کنیم.

بی اختیاری ادرار استرسی چیست؟

بی اختیاری ادرار استرسی یکی از رایج ‌ترین انواع بی ‌اختیاری ادرار است که بیشتر در میان زنان، به ‌ویژه در سنین بالاتر، مشاهده می‌شود. در این حالت، هنگام انجام برخی فعالیت ‌ها مانند سرفه، عطسه، خندیدن، بلند کردن اجسام سنگین یا حتی ورزش ‌های سبک، ممکن است فرد با نشت ناخواسته ادرار مواجه شود. علت این وضعیت، افزایش ناگهانی فشار بر مثانه است که باعث خروج کنترل ‌نشده ادرار از طریق میزنای می‌شود؛ میزنای همان لوله ‌ای است که ادرار را از مثانه به بیرون هدایت می‌کند.

این مشکل می‌تواند تأثیر منفی قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد بگذارد. بسیاری از کسانی که به بی اختیاری ادرار استرسی دچار هستند، ممکن است دچار احساس شرم و کاهش اعتماد به ‌نفس شوند. برخی حتی از حضور در جمع ‌های خانوادگی یا فعالیت‌ های اجتماعی فاصله می‌گیرند، چراکه نگران نشت ادرار در موقعیت‌های عمومی هستند.

با این حال، خبر خوب این است که بی اختیاری ادرار استرسی قابل کنترل و درمان است. امروزه روش‌های متنوعی برای مدیریت این وضعیت وجود دارد؛ از تغییر سبک زندگی و تمرینات تقویت عضلات کف لگن گرفته تا درمان‌ های پزشکی و جراحی در موارد شدیدتر مراجعه به بهترین متخصص زنان ساری می‌تواند به شما کمک کند تا راهکار مناسب شرایط خود را پیدا کنید و سلامت جسمی و روانی ‌تان را بهبود ببخشید.

علت بی اختیاری ادرار استرسی در زنان

بی اختیاری ادرار استرسی (Stress Urinary Incontinence)  یا (SUI) یکی از رایج ‌ترین مشکلاتی است که بسیاری از زنان، به ‌ویژه با افزایش سن، تجربه می ‌کنند. اما این نشت ناخواسته چرا اتفاق می‌افتد؟ پاسخ در عملکرد عضلات کف لگن و اسفنکتر ادراری نهفته است؛ عضلاتی که نقش اصلی در حفظ کنترل ادرار دارند. زمانی که این عضلات به دلایل مختلفی دچار ضعف یا کشیدگی شوند، دیگر نمی‌توانند در برابر افزایش فشار مقاومت کنند و همین باعث بروز بی اختیاری ادرار استرسی در زنان می ‌شود.

همچنین بخوانید : بی اختیاری ادرار اضطراری

مهم‌ ترین علل بی اختیاری ادرار استرسی در زنان

✅ بارداری و زایمان طبیعی

در دوران بارداری، وزن جنین فشار زیادی به عضلات کف لگن وارد می ‌کند. زایمان‌های متعدد، بخصوص اگر طبیعی و دشوار باشند، می‌توانند منجر به کشیدگی یا حتی پارگی عضلات نگهدارنده مثانه شوند. هرچه تعداد زایمان بیشتر باشد، احتمال ابتلا به بی اختیاری ادرار استرسی افزایش می‌یابد.

✅ کاهش هورمون استروژن در دوران یائسگی

یائسگی با کاهش سطح استروژن همراه است؛ هورمونی که برای حفظ قدرت و استحکام عضلات مجاری ادرار حیاتی است. افت استروژن باعث می‌شود دهانه مجرای ادرار به ‌درستی بسته نشود و در نتیجه، نشت ادرار در اثر کوچک‌ ترین فشار اتفاق بیفتد.

✅ افزایش سن

با بالا رفتن سن، عضلات بدن به ‌ویژه عضلات کف لگن به‌ طور طبیعی ضعیف می‌شوند. این کاهش قدرت عضلانی می‌ تواند کنترل مثانه را دشوارتر کند و بی اختیاری ادرار استرسی را تشدید کند.

✅ چاقی و اضافه وزن

وزن اضافی فشار دائمی به مثانه و عضلات کف لگن وارد می‌کند. این وضعیت می‌تواند باعث افتادگی اندام‌های لگنی و نشت غیرارادی ادرار شود.

✅ جراحی‌های لگنی مانند هیسترکتومی

برخی جراحی‌های مرتبط با لگن، از جمله برداشتن رحم (هیسترکتومی)، ممکن است به بافت‌ها و اعصاب اطراف مثانه آسیب بزنند و موجب کاهش کنترل ادرار شوند.

✅ افتادگی اندام‌ های لگنی (پرولاپس)

افتادگی مثانه، رحم یا واژن می‌تواند به مثانه فشار وارد کند و زمینه‌ ساز بی اختیاری ادرار استرسی باشد.

✅ سیگار کشیدن

مصرف سیگار نه تنها باعث تضعیف عضلات به دلیل کاهش کلاژن ‌سازی می‌شود، بلکه سرفه‌ های مزمن ناشی از سیگار نیز می‌توانند فشار مداومی به مثانه وارد کنند و علائم بی اختیاری را بدتر کنند.

✅ آسیب‌های عصبی و برخی بیماری‌ها

بیماری‌هایی مانند دیابت یا پارکینسون که به سیستم عصبی آسیب می ‌زنند، می‌توانند کنترل عضلات مثانه را مختل کرده و زمینه‌ساز بی اختیاری شوند.

نشانه ‌ها و علائم بی اختیاری ادرار استرسی

علائم این عارضه معمولاً واضح هستند و اغلب در شرایطی بروز می‌کنند که فشار فیزیکی به ناحیه شکمی یا لگنی وارد شود. شایع ‌ترین نشانه ‌های بی اختیاری ادرار استرسی شامل موارد زیر هستند:

نشت ادرار هنگام عطسه، سرفه یا خنده

یکی از اولین علائم هشداردهنده، نشت چند قطره یا بیشتر ادرار در حین عطسه، سرفه یا حتی خندیدن است. این اعمال به‌ طور ناگهانی فشار داخل شکم را افزایش می‌دهند و در صورت ضعف عضلات کف لگن، کنترل مثانه از دست می‌رود.

بی اختیاری هنگام فعالیت‌ های بدنی

نشت ادرار در زمان انجام فعالیت‌های بدنی مانند بلند کردن اجسام سنگین، دویدن، پریدن، ورزش کردن یا حتی خم شدن و ایستادن به‌صورت ناگهانی بسیار رایج است. چنین فعالیت‌هایی فشار فیزیکی قابل توجهی بر مثانه وارد می‌کنند.

نشت ادرار هنگام رابطه جنسی

برخی از زنان ممکن است در طول رابطه جنسی دچار نشت ادرار شوند. این موضوع نه تنها از نظر فیزیکی آزاردهنده است، بلکه می‌تواند بر اعتماد به‌ نفس و رضایت جنسی نیز تأثیر منفی بگذارد.

تغییرات موقعیتی

حتی تغییر وضعیت بدن از نشسته به ایستاده یا برعکس نیز در برخی افراد موجب نشت ناگهانی ادرار می‌شود.

افراد مبتلا به بی اختیاری ادرار استرسی اغلب از حضور در جمع یا انجام فعالیت‌هایی مانند ورزش، سفر، مهمانی و حتی نوشیدن مایعات در طول روز خودداری می‌کنند. این وضعیت می‌تواند زندگی اجتماعی و روحیه فرد را به ‌شدت تحت تأثیر قرار دهد.

آیا باید نگران باشید؟

اگر شما هم در موقعیت‌هایی مشابه، نشت غیرارادی ادرار را تجربه می‌کنید، احتمالاً با بی اختیاری ادرار استرسی مواجه هستید. خبر خوب این است که این عارضه قابل کنترل و درمان است. تشخیص زودهنگام و مراجعه به پزشک متخصص زنان یا اورولوژیست، اولین قدم برای بهبود کیفیت زندگی و بازگشت به روال طبیعی فعالیت‌های روزمره است.

همچنین بخوانید : بی اختیاری ادرار بعد از زایمان

آیا بی اختیاری ادرار استرسی قابل درمان است؟

بله. خوشبختانه راهکارهای مختلفی برای کنترل و درمان این مشکل وجود دارد. تمرینات تقویتی عضلات کف لگن (مانند تمرینات کگل)، اصلاح سبک زندگی، کاهش وزن، قطع مصرف سیگار و در صورت نیاز، درمان‌ های دارویی یا جراحی، از جمله روش‌های موثر در درمان بی اختیاری ادرار استرسی هستند. در ادامه به روش های درمان بی اختیاری ادرار استرسی میپردازیم.

روش‌ های تشخیص بی اختیاری ادرار استرسی

برای شناسایی دقیق بی اختیاری ادرار استرسی و تمایز آن از دیگر انواع بی‌اختیاری، مجموعه ‌ای از بررسی ‌های بالینی، تصویربرداری ‌ها و آزمایشات تخصصی انجام می‌شود. این روند به پزشک کمک می‌کند تا علت اصلی نشت ادرار را تشخیص داده و درمان مناسب را برای هر بیمار به ‌صورت اختصاصی آغاز کند.

بررسی شرح حال و سوابق پزشکی

نخستین گام در تشخیص بی اختیاری ادرار استرسی، بررسی دقیق سوابق پزشکی بیمار است. در این مرحله، پزشک اطلاعاتی در مورد زمان شروع علائم، شدت نشت ادرار، عوامل تشدید کننده مانند سرفه یا خندیدن، تعداد زایمان‌ها، جراحی‌های قبلی و تأثیر این مشکل بر کیفیت زندگی فرد را ثبت می‌کند.

معاینه فیزیکی

معاینه بدنی نقش کلیدی در تشخیص این عارضه دارد.

• در زنان، معاینه شامل بررسی شکم، واژن، اندام‌ های لگنی و راست ‌روده است و ارزیابی قدرت عضلات کف لگن نیز انجام می‌شود.
• در مردان نیز علاوه بر شکم، معاینه پروستات و راست ‌روده اهمیت دارد.
  این معاینات به شناسایی علل زمینه ‌ای مانند افتادگی اندام‌های لگنی یا ضعف عضلات اسفنکتر مثانه کمک می‌کند.

آزمایشات تشخیصی

برای تأیید قطعی تشخیص و بررسی سایر علل نشت ادرار، آزمایش‌ ها و تست‌های زیر انجام می‌شود:

• آزمایش ادرار (Urinalysis): برای تشخیص عفونت‌های ادراری یا وجود خون در ادرار که می‌توانند علائم مشابه ایجاد کنند.
• سونوگرافی مثانه:  با بررسی تصویر مثانه و میزان ادرار باقی‌ مانده پس از دفع، به پزشک در ارزیابی عملکرد مثانه کمک می‌کند.
• نوار عصبی مثانه (Urodynamic tests): عملکرد عصبی مثانه و اسفنکتر را بررسی کرده و در تشخیص دلایل عصبی بی اختیاری مؤثر است.
• تست استرس مثانه:  در این تست، هنگام وارد آوردن فشار به شکم (مثلاً در حالت سرفه)، نشت ادرار بررسی می‌شود.
• سیستوسکوپی:  با کمک یک آندوسکوپ، داخل مثانه مشاهده می‌شود تا وجود هرگونه ضایعه، التهاب یا مشکل ساختاری بررسی گردد.

ارجاع به متخصص در موارد خاص

اگر نتایج معاینات نشان دهند که علت نشت ادرار به دلایل غیر از ضعف عضلات کف لگن، مانند آسیب‌های عصبی یا مشکلات ساختاری دستگاه ادراری مرتبط است، بیمار ممکن است به متخصص کلیه و مجاری ادراری (اورولوژیست) ارجاع داده شود.

چه عواملی خطر ابتلا بی اختیاری ادرار استرسی را افزایش می‌دهند؟

چه عواملی باعث می‌شوند احتمال بروز این عارضه بیشتر شود؟ در ادامه به مهم‌ترین فاکتورهای خطر اشاره می‌کنیم.

افزایش سن، اما نه فقط سالمندی

گرچه تصور رایجی وجود دارد که بی اختیاری ادرار استرسی بخشی از روند طبیعی پیری است، اما واقعیت این است که این مشکل می‌تواند در هر سنی رخ دهد. با بالا رفتن سن، عضلات بدن به ‌ویژه عضلات کف لگن تضعیف می ‌شوند و توانایی آن‌ها برای نگه ‌داشتن ادرار کاهش می‌یابد. اما حتی زنان جوان هم، به ‌ویژه پس از بارداری یا با برخی سبک‌ های زندگی خاص، ممکن است به این عارضه دچار شوند.

نوع زایمان و روش‌های کمک‌ زا

زنان بیشتر از مردان در معرض بی اختیاری ادرار استرسی قرار دارند و یکی از دلایل اصلی آن، روش زایمان است. زایمان طبیعی نسبت به سزارین بیشتر باعث کشیدگی یا آسیب به عضلات کف لگن و مجاری ادرار می‌شود. همچنین، استفاده از ابزارهایی مانند فورسپس برای تسهیل زایمان می‌تواند احتمال بروز این مشکل را افزایش دهد. در مقابل، زنانی که زایمان با وکیوم داشته ‌اند، معمولاً ریسک کمتری را تجربه می‌کنند.

چاقی و اضافه وزن

وزن بالا از دیگر عوامل مؤثر در ابتلا به بی اختیاری استرسی است. چاقی مزمن، فشار مداومی به عضلات لگن و مثانه وارد می‌کند که در بلندمدت باعث ضعف و ناتوانی در کنترل ادرار خواهد شد. کاهش وزن و حفظ تناسب اندام می‌تواند نقش بسیار مهمی در پیشگیری یا کاهش شدت این نوع بی اختیاری داشته باشد.

جراحی‌های لگنی پیشین

انجام برخی جراحی‌های لگنی نیز با افزایش خطر ابتلا به بی اختیاری ادرار استرسی همراه است. در زنان، هیسترکتومی (برداشتن رحم) ممکن است به عضلات اطراف مثانه آسیب بزند.

درمان بی اختیاری ادرار استرسی

با توجه به شدت علائم و علت ایجاد بی اختیاری ادرار استرسی، روش‌های درمانی متعددی توسط متخصصان زنان توصیه می‌شود:

۱ درمان‌های رفتاری و خانگی

تمرینات کگل (تمرینات عضلات کف لگن) یکی از مؤثرترین روش‌ها برای تقویت عضلات حمایت‌کننده مثانه است. انجام منظم این تمرینات به کاهش نشت ادرار کمک می‌کند. همچنین کاهش وزن، محدود کردن مصرف کافئین و الکل و ترک سیگار از دیگر روش‌های ساده اما موثر در کنترل بی اختیاری ادرار استرسی محسوب می‌شوند.

۲ دارودرمانی

در مواردی که عفونت یا سایر مشکلات پزشکی باعث نشت ادرار شده باشد، استفاده از داروهای مناسب تجویز می‌شود تا به شل شدن عضلات مثانه و کاهش علائم کمک کند.

۳ درمان‌های کم تهاجمی با لیزر و RF

• لیزر مونالیزا تاچ: این روش با افزایش کلاژن ‌سازی و بهبود خون ‌رسانی به ماهیچه ‌های دیواره مجاری ادراری، باعث تقویت و بازسازی عضلات شده و نشت ادرار را کاهش می‌دهد.
• دستگاه آر اف (RF) امواج رادیویی با تحریک کلاژن و الاستین در عضلات عمقی و سطحی مجرای ادراری و مثانه، باعث جوانسازی و تقویت این نواحی می‌شوند. این روش‌ها سرپایی، بدون درد و بدون نیاز به بیهوشی بوده و بیمار پس از چند جلسه درمان می ‌تواند به فعالیت‌ های روزانه خود بازگردد.

۴ پساری واژینال

برای زنانی که دچار پرولاپس لگنی و فشار بر مثانه هستند و تمایل به جراحی ندارند، استفاده از دستگاه پساری می‌تواند به کاهش علائم بی اختیاری استرسی کمک کند.

۵ جراحی

در موارد شدید یا زمانی که روش‌های غیرجراحی نتیجه ‌بخش نباشند، جراحی برای تقویت عضلات کف لگن، کاهش حجم مثانه یا قرار دادن دستگاه‌های کمکی می‌تواند به درمان بی اختیاری ادرار استرسی کمک کند.

درمان قطعی بی اختیاری ادراری استرسی با دستگاه ار اف هیگز

دستگاه آر اف واژینال هیگز با بهره‌گیری از انرژی گرمایی و امواج رادیوفرکوئنسی (RF)، لایه‌های عمقی بافت واژن را هدف قرار می‌دهد و روند کلاژن‌سازی طبیعی را فعال می‌کند. این گرما باعث سفت شدن بافت‌های شل شده، افزایش گردش خون، ایجاد عروق جدید و جوانسازی ناحیه تناسلی می‌شود. برخلاف روش‌های جراحی و تهاجمی، درمان بی اختیاری ادرار استرسی با دستگاه هیگز کاملاً غیرتهاجمی، بدون درد و بدون نیاز به بی‌حسی انجام شده و در محیطی امن و آرام مانند مطب یا کلینیک قابل انجام است.

چگونه درمان بی اختیاری ادرار با دستگاه هیگز انجام می‌شود؟

درمان با دستگاه هیگز یکی از پیشرفته ‌ترین روش‌های غیرتهاجمی برای تقویت عضلات کف لگن و بهبود عملکرد آن‌هاست. این دستگاه دارای یک پروب نرم و انعطاف ‌پذیر است که از طریق واژن وارد بدن می‌شود و امواج رادیوفرکانسی کنترل‌شده را به بافت‌های داخلی انتقال می‌دهد. این امواج گرمایی باعث تحریک بافت‌ها، افزایش جریان خون و انقباض طبیعی عضلات کف لگن می‌شوند.

با ادامه جلسات درمانی، عضلات ضعیف کف لگن تقویت و سفت‌ تر شده و عملکرد آن‌ها به طور قابل توجهی بهبود می‌یابد. درمان بی اختیاری ادرار استرسی با آر اف هیگز علاوه بر کنترل نشت ادرار، به بهبود مشکلاتی مانند خشکی واژن، افتادگی اندام‌های لگنی و دردهای ناحیه لگن نیز کمک می‌کند. این روش بدون درد و جراحی، نتایج ملموسی در افزایش کیفیت زندگی زنان به همراه دارد.

سخن پایانی

بی اختیاری ادرار استرسی می‌تواند چالش بزرگی در زندگی روزمره باشد اما با تشخیص به موقع و استفاده از روش‌های درمانی موثر، می‌توان این مشکل را کنترل و حتی درمان کرد. تمرینات کف لگن، تغییر سبک زندگی و روش‌های نوین غیرتهاجمی مانند درمان با دستگاه آر اف هیگز، فرصت تازه ‌ای برای بازگرداندن آرامش و اعتماد به نفس فراهم کرده‌اند. فراموش نکنید که مشورت با متخصص زنان و کلید اصلی انتخاب بهترین راهکار درمانی برای شماست.