عوارض بعد از زایمان

عوارض بعد از زایمان ممکن است برای هر خانمی که زایمان طبیعی یا سزارین انجام داده است، رخ دهد. زایمان یک فرآیند چالش برانگیز است، و تغییرات شدیدی در بدن شما رخ می دهد، هم از نظر فیزیکی و هم از نظر احساسی. شما باید در طول دوره نقاهت پس از زایمان خود بسیار محتاط باشید زیرا بدن شما در حال بهبودی از روند زایمان است. در طول این مدت، ممکن است عوارض کمی را نیز تجربه کنید. در حالی که برخی از این موارد طبیعی هستند، برخی دیگر ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشند. در اینجا همه چیزهایی است که باید در مورد عوارض شایع پس از زایمان بدانید را بیان خواهیم کرد.

عوارض شایع پس از زایمان چیست؟

مهم است که بعد از زایمان از بدن خود مراقبت بیشتری کنید، به خصوص اگر با هر یک از عوارض شایع پس از زایمان روبرو هستید. بهتر است عوارض پس از زایمان را بدانید تا در صورت مشاهده و برطرف نشدن آن ها به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.

خونریزی پس از زایمان

خونریزی حین و بعد از زایمان یک اتفاق رایج است. با این حال، اگر خونریزی بیش از حد یا شدید وجود داشته باشد، می تواند باعث نگرانی شود. یکی از شایع ترین عوارض پس از زایمان، خونریزی پس از زایمان است. پس از زایمان جفت، اگر رحم به درستی منقبض نشود یا پارگی در رحم یا واژن وجود داشته باشد، می تواند منجر به خونریزی پس از زایمان شود. پزشک شما احتمالاً معاینه لگنی را برای تعیین علت خونریزی و همچنین آزمایش خون شما برای عفونت و کم خونی انجام می دهد.

در برخی موارد، خونریزی پس از زایمان نیز ممکن است چند هفته پس از زایمان شروع شود. این به این دلیل اتفاق می افتد که ممکن است قطعه ای از جفت در رحم باقی مانده باشد. در این مورد، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن بافت پیشنهاد کند. اگر بعد از زایمان متوجه خونریزی شدید شدید، بهتر است زودتر به پزشک خود مراجعه کنید.

عفونت های پس از زایمان

عفونت رحم و عفونت برش سزارین از جمله عوارض شایع پس از زایمان است که بسیاری از زنان آن را تجربه می کنند. عفونت رحم ممکن است زمانی رخ دهد که عفونت کیسه آمنیوتیک در حین زایمان وجود داشته باشد. علائمی مانند افزایش غیرطبیعی گلبول های سفید خون، ضربان قلب سریع، تب بالا، رحم متورم یا حساس، و ترشحات بدبو معمولاً نشان دهنده عفونت رحم است. پزشک احتمالاً آنتی بیوتیک های داخل وریدی را برای کنترل گسترش عفونت و جلوگیری از عوارض بیشتر تجویز می کند.

برخی از زنان نیز ممکن است دچار عفونت کلیه شوند که ممکن است منجر به نیاز دائمی به ادرار کردن، کمردرد یا مشکل در ادرار شود. اگر زایمان سزارین انجام داده اید، ممکن است در محل برش نیز دچار عفونت شوید. هر گونه تب غیرقابل توضیحی را که در چند هفته اولیه پس از زایمان ایجاد می شود، حتماً به پزشک خود گزارش دهید.

بی اختیاری ادرار و یبوست

ماهیچه هایی که برای جلوگیری از دفع غیر ارادی ادرار استفاده می شوند، همان ماهیچه هایی هستند که در فشار دادن نوزاد از طریق دهانه رحم نقش دارند. به طور طبیعی، این عضلات لگن ممکن است پس از تولد درد داشته باشند و در نتیجه ممکن است بی اختیاری ادرار را تجربه کنید. ممکن است کنترل ادرار از نشت به بیرون مشکل شود. شما می توانید این را به خصوص در هنگام فعالیت هایی مانند خندیدن، زور زدن، یا سرفه تجربه کنید. با گذشت زمان، توان عضلانی شما احتمالا به حالت عادی باز می گردد و این بی اختیاری را متوقف می کند. همچنین می توانید برای تسریع روند تمرینات کگل انجام دهید.

در برخی موارد، ممکن است بی اختیاری مدفوع را نیز تجربه کنید. اما چیزی برای نگرانی وجود ندارد، زیرا این نیز احتمالاً با گذشت زمان بهبود می یابد. به غیر از بی اختیاری، ممکن است یبوست پس از زایمان را نیز تجربه کنید. ممکن است از چند هفته آخر بارداری خود یبوست را تجربه کنید و ممکن است تا چند هفته بعد از زایمان نیز طولانی شود. تغییر در رژیم غذایی، هیدراته نگه داشتن خود و تمرکز بر تمرینات بدنی سبک می تواند به مقابله با این شرایط کمک کند.

درد و حساسیت سینه

گرفتگی سینه، گرفتگی مجاری شیر و ورم پستان برخی از عوارض شایع پس از زایمان هستند که بسیاری از زنان ممکن است آن را تجربه کنند. هنگامی که شیر شما پس از زایمان وارد می شود، سینه های شما احتمالاً بزرگ، سفت و دردناک می شوند. با این حال، هنگامی که یک الگوی شیردهی ایجاد کردید، احتمالاً این گرفتگی کاهش می یابد. اگر شیر نمی دهید، ممکن است مجبور شوید از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید.

برخی از زنان نیز ممکن است ورم پستان یا عفونت سینه را تجربه کنند. ممکن است متوجه یک ناحیه حساس و قرمز روی سینه شوید که ممکن است با سردرد، خستگی و حالت تهوع همراه باشد. حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.

درد و ترشحات واژن

در چند هفته اول پس از زایمان، احتمالاً متوجه ترشحات خونی از واژن خود خواهید شد. این ترشح که به نام لوچیا شناخته می شود عمدتاً از خون و بقایای جفت تشکیل شده است. در ابتدا، ترشح به رنگ قرمز تیره خواهد بود و می تواند شامل لخته های خون باشد. در طول چند هفته بعدی، جریان و همچنین رنگ، در نهایت روشن تر خواهد شد. از قرمز، به تدریج صورتی، سپس سفید یا زرد می شود قبل از اینکه به طور کامل متوقف شود. اگر زایمان واژینال داشته اید، ممکن است در طول روند بهبودی درد واژن را نیز تجربه کنید.

افسردگی پس از زایمان

یکی از دیگر عوارض شایع پس از زایمان افسردگی پس از زایمان است. زنان پس از زایمان می توانند طوفانی از احساسات را تجربه کنند. این می تواند از احساس پستی و اضطراب تا احساس عصبانیت متغیر باشد. ممکن است فقط چند هفته پس از زایمان این بدخلقی را تجربه می‌کنید. با این حال، اگر این افکار افسردگی برای مدت طولانی تری ادامه داشته باشند، ممکن است افسردگی پس از زایمان را تجربه کنید و باید به پزشک مراجعه کنید.

تغییرات در سطوح هورمونی همراه با مسئولیت مراقبت از نوزاد می تواند منجر به افسردگی شود.

ناراحتی در حین رابطه جنسی

پس از زایمان، زمانی که احساس راحتی کردید، می توانید فعالیت جنسی خود را از سر بگیرید. صرف نظر از زایمانی که داشته اید، پزشک احتمالاً به شما توصیه می کند که حدود ۴ تا ۶ هفته صبر کنید تا بدن شما از این روند بهبود یابد. ممکن است هنگام مقاربت احساس ناراحتی کنید یا حتی ممکن است چند ماه پس از زایمان درد داشته باشید. اگر شیر می دهید، ممکن است واژن شما در طول دوره پس از زایمان به طور غیرعادی خشک شود. این به این دلیل است که شیردهی سطح استروژن را در بدن شما کاهش می دهد و می تواند بر میل جنسی شما نیز تأثیر بگذارد.

عفونت زخم بعد از سزارین

برخی از مادران ممکن است پس از زایمان سزارین به جای رحم، در محل برش در لایه‌های بیرونی پوست دچار عفونت شوند. این وضعیت که به عنوان عفونت زخم پس از سزارین شناخته می‌شود، معمولاً با تب و درد شکم همراه است. عفونت در پوست یا هر لایه‌ای از بافت که بریده شده است، به طور معمول با استفاده از آنتی‌بیوتیک قابل درمان است. در برخی موارد، این عفونت‌ها می‌توانند منجر به تشکیل آبسه‌هایی شوند که با چرک پر می‌شوند. در صورت وجود آبسه، پزشک ممکن است نیاز داشته باشد زخم را مجدداً باز کند تا محل آلوده را تخلیه و تمیز کند.

واکنش‌های جانبی به دارو یا بیهوشی

عوارض جانبی ناشی از داروها یا بیهوشی در عمل سزارین، از مشکلات خفیف مانند سردرد و خشکی دهان تا عوارض جدی‌تر همچون شوک آنافیلاکسی و متأسفانه حتی مرگ متغیر است. حساسیت‌های دارویی و واکنش‌های آلرژیک می‌توانند برای مادران بسیار خطرناک باشند، به خصوص اگر پزشک از آن‌ها آگاه نباشد. بیهوشی عمومی نیز نسبت به بی‌حسی موضعی خطرات بیشتری به همراه دارد و ممکن است عوارضی مانند خواب‌آلودگی نوزاد را در پی داشته باشد. با برنامه‌ریزی دقیق و اطلاع پزشک از تمام آلرژی‌ها و حساسیت‌های مادر، می‌توان بسیاری از این خطرات را کاهش داد. با این حال، حتی در جراحی‌های برنامه‌ریزی شده، امکان بروز مشکلات غیرمنتظره وجود دارد، زیرا برخی از زنان ممکن است از آلرژی‌های خود آگاهی نداشته باشند.

مشکلات نادر اما جدی ناشی از داروها و بیهوشی شامل سردرد شدید، سرگیجه، تاری دید، استفراغ، حالت تهوع، اسهال، درد معده، کمر یا پا، تب، تورم گلو، ضعف ماندگار، اختلال در تنفس و نبض ضعیف یا سریع می‌شود. برای جلوگیری از این مشکلات، بسیار مهم است که پزشک از تمام آلرژی‌ها و حساسیت‌های مادر آگاه باشد. قبل از عمل سزارین، حتما با پزشک خود در مورد تمام نگرانی‌هایتان صحبت کنید تا بتوانید با خیال راحت زایمان کنید. به یاد داشته باشید که پزشک بهترین فرد برای راهنمایی شما در این مورد است.

سایر مسائل

به غیر از این عوارض رایج پس از زایمان، برخی از زنان ممکن است با مشکلات دیگری نیز مواجه شوند. از جمله این علائم می توان به ترک های پوستی، ریزش مو و کم خوابی اشاره کرد. درد پرینه یا درد اپیزیوتومی نیز چیزی است که زنان ممکن است پس از زایمان تجربه کنند. پرینه ناحیه ای از پوست و ماهیچه است که بین دهانه واژن و مقعد قرار دارد. در طول دوره نقاهت، ممکن است درد و حساسیت شدیدی را در آن ناحیه تجربه کنید. درمان با کیسه یخ و حمام آب گرم می تواند به تسکین درد پرینه کمک کند. اگر آن ناحیه دچار خارش یا تورم شد به پزشک خود مراجعه کنید.

عوارض خطرناک در زایمان سزارین

عوارض زایمان سزارین در بسیاری از موارد نادر و غیرقابل پیش‌بینی هستند، اما برخی عوامل می‌توانند احتمال وقوع این عوارض را افزایش دهند. این عوامل خطرزا عبارتند از:

• چاقی: وزن بالا می‌تواند روند زایمان و جراحی را پیچیده‌تر کند.
• بزرگ بودن نوزاد: نوزادان بزرگ ممکن است مشکلات بیشتری در زمان زایمان ایجاد کنند.
• زایمان طولانی یا جراحی: مدت زمان طولانی زایمان یا جراحی‌های قبلی می‌تواند ریسک عوارض را افزایش دهد.
• داشتن بیش از یک کودک: چندقلوزایی می‌تواند زایمان را پیچیده‌تر و خطرناک‌تر کند.
• حساسیت به بیهوشی و داروها: واکنش‌های حساسیتی به مواد بیهوشی یا داروهای دیگر ممکن است مشکلاتی ایجاد کند.
• عدم تحرک مادر: کاهش تحرک می‌تواند به مشکلاتی همچون لخته شدن خون منجر شود.
• تعداد پایین گلبول‌های قرمز خون مادر: آنمی یا کم‌خونی می‌تواند بر روند زایمان تأثیر منفی بگذارد.
• زایمان زودرس: زایمان قبل از موعد مقرر می‌تواند مشکلات بیشتری برای مادر و نوزاد ایجاد کند.
• دیابت: دیابت مادر می‌تواند روند زایمان را پیچیده‌تر و خطرناک‌تر کند.

چگونه با سردرد و سرگیجه پس از زایمان سزارین مقابله کنیم؟

اگر بعد از زایمان دچار سردرد شدید، به خصوص اگر سردردتان با گذشت زمان بهتر نشد یا با علائم دیگری مثل تهوع، استفراغ یا تاری دید همراه بود، حتما به پزشک مراجعه کنید. سردردهای بعد از زایمان ممکن است دلایل مختلفی داشته باشند و برخی از آن‌ها نیاز به درمان تخصصی دارند. پزشک با انجام معاینات و آزمایش‌های لازم، علت دقیق سردردتان را تشخیص داده و بهترین درمان را برای شما تجویز خواهد کرد.

درمان سردردهای اولیه پس از زایمان عموماً با داروهای ضد درد غیر استروئیدی مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن، همراه با داروهای ضد تهوع و سرگیجه، صورت می‌گیرد. در سردردهای ثانویه، پس از انجام بررسی‌های پاراکلینیکی شامل MRI و CT اسکن، درمان دارویی یا غیر دارویی متناسب با علت زمینه‌ای تجویز می‌شود.

آمبولی ریه: شدید ترین عوارض بعد از زایمان

بارداری یک دوران پر از تغییر و تحول است، اما گاهی این تغییرات می‌توانند خطرناک باشند. یکی از این خطرات، تشکیل لخته خون و مسدود شدن رگ‌های ریه است که به آن آمبولی ریه می‌گویند. این مشکل بیشتر در دوران بارداری و به‌خصوص بعد از زایمان، به‌ویژه سزارین، دیده می‌شود. علت اصلی این مشکل، افزایش احتمال لخته شدن خون در دوران بارداری است. این لخته‌ها ممکن است به ریه‌ها رفته و باعث مشکلات تنفسی شدید شوند.

خوشبختانه، با انجام برخی کارها می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد. برای پیشگیری از آمبولی ریه، می‌توانید فعال باشید. ورزش‌های سبک و پیاده‌روی به بهبود گردش خون کمک می‌کنند و از تشکیل لخته خون جلوگیری می‌کنند. همچنین اگر در خانواده سابقه لخته شدن خون دارید یا هرگونه نگرانی دارید، حتما به پزشک خود بگویید.

سایر مسائل مربوط به عوارض بعد از زایمان

به غیر از این عوارض رایج پس از زایمان، برخی از زنان ممکن است با مشکلات دیگری نیز مواجه شوند. از جمله این علائم می توان به ترک های پوستی، ریزش مو و کم خوابی اشاره کرد. درد پرینه یا درد اپیزیوتومی نیز چیزی است که زنان ممکن است پس از زایمان تجربه کنند. پرینه ناحیه ای از پوست و ماهیچه است که بین دهانه واژن و مقعد قرار دارد. در طول دوره نقاهت، ممکن است درد و حساسیت شدیدی را در آن ناحیه تجربه کنید. درمان با کیسه یخ و حمام آب گرم می تواند به تسکین درد پرینه کمک کند. اگر آن ناحیه دچار خارش یا تورم شد به پزشک خود مراجعه کنید.

نتیجه

زایمان خیلی ساده نیست. در کنار تغییرات بدنی، تعدادی از تغییرات عاطفی و ذهنی وجود دارد که زنان پس از زایمان می توانند آن ها را تجربه کنند. به همین دلیل مهم است که از سلامت خود نه تنها در مرحله بارداری بلکه در دوران پس از زایمان نیز مراقبت کنید. این عوارض رایج پس از زایمان می تواند بخشی از روند بهبودی شما باشد. اما در صورت مشاهده هرگونه تغییر ناگهانی یا احساس درد با هر یک از این عوارض، حتما با پزشک بهترین متخصص زنان ساری مراجعه کنید.