بارداری خارج رحم زمانی اتفاق می افتد که یک تخمک بارور شده در خارج از رحم رشد کند. تقریباً همه حاملگی های خارج از رحم، بیش از ۹۰ درصد آن ها در لوله فالوپ رخ می دهد. تخمک بارور شده نمی تواند زنده بماند و بافت در حال رشد در صورت عدم درمان ممکن است باعث ترکیدن لوله (پارگی) شده، و پارگی می تواند باعث خونریزی داخلی شدید شود. شاید برای شما سوال پیش بیاید که علائم حاملگی خارج رحم و علت ایجاد چنین بارداری چیست؟
حاملگی خارج رحم چیست؟
بارداری با بارور شدن تخمک شروع می شود، در حالت طبیعی تخمک بعد از بارور شدن به دیواره رحم متصل می شود. بارداری خارج از رحمی زمانی اتفاق می افتد که تخمک بارور شده خارج از رحم کاشته شود و رشد کند.
حاملگی خارج از رحم معمولا در لوله های فالوپ رخ می دهد، زمانی که تخمک ها از تخمدان می خواهند به رحم بروند. این نوع حاملگی خارج رحمی حاملگی لوله ای نامیده می شود. گاهی اوقات، حاملگی خارج از رحم در نواحی دیگر بدن مانند تخمدان، حفره شکمی یا قسمت پایین رحم (دهانه رحم) که به واژن متصل می شود، رخ می دهد.
در این بارداری جنین نمی تواند به نوزاد تبدیل شود، زیرا لوله فالوپ به اندازه کافی بزرگ نیست تا جنین در حال رشد را پشتیبانی کند. در موارد معدودی، حاملگی خارج از رحمی هیچ علامت قابل توجهی ایجاد نمی کند و تنها در طی آزمایشات معمول بارداری تشخیص داده می شود. با این حال، بیشتر زنان علائمی دارند و این علائم معمولاً بین هفته ۴ تا ۱۲ بارداری آشکار می شوند.
تشخیص و درمان زودهنگام حاملگی خارج از رحمی برای جلوگیری از خونریزی های داخلی اهمیت زیادی دارد.
چرا حاملگی خارج رحم اتفاق می افتد؟
در یک بارداری طبیعی، تخمک توسط اسپرم در یکی از لوله های فالوپ که تخمدان ها را به رحم متصل می کند، بارور می شود. سپس تخمک بارور شده به داخل رحم حرکت می‌کند و خود را در دیواره رحم (آندومتر) لانه گزینی می‌کند، جایی که رشد می‌کند. اما حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می افتد که یک تخمک بارور شده خود را در خارج از رحم لانه گزینی می کند. معمولاً در لوله فالوپ رخ می دهد. اغلب در نتیجه آسیب به لوله فالوپ یا عدم کارکرد صحیح لوله است.
در بسیاری از موارد، مشخص نیست که چرا یک زن حاملگی خارج از رحم دارد. گاهی اوقات زمانی اتفاق می‌افتد که مشکلی در لوله‌های فالوپ وجود دارد، مانند باریک یا مسدود شدن آنها. موارد زیر می تواند احتمال بارداری خارج از رحمی را افزایش دهد:
- حاملگی خارج رحمی قبلی
- جراحی قبلی لوله فالوپ
- جراحی قبلی لگن یا شکم
- برخی از عفونت های مقاربتی
- بیماری التهابی لگن
- درمان ناباروری، مانند روش IVF و یا مصرف دارو برای تحریک تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک)
- داشتن اندومتریوز
- سیگار کشیدن
- سن بالاتر از ۳۵ سال
- سابقه ناباروری
- باردار شدن در حین استفاده از دستگاه داخل رحمی (IUD)
علائم بارداری خارج رحم چیست؟
در ابتدا، حاملگی خارج از رحم ممکن است مانند یک حاملگی معمولی با برخی از علائم مشابه، مانند تاخیر در قاعدگی، حساس شدن سینه ها یا ناراحتی معده احساس شود. علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی غیر طبیعی واژن
- کمر درد
- درد خفیف در یک طرف شکم یا لگن
- گرفتگی خفیف در یک طرف لگن
- احساس ناراحتی هنگام ادرار کردن یا مدفوع کردن
در این مرحله، تشخیص اینکه آیا حاملگی معمولی را تجربه می کنید یا حاملگی خارج از رحم ممکن است سخت باشد. در صورت مشاهده خونریزی غیر طبیعی و درد لگن باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
با رشد حاملگی خارج از رحم، علائم جدی تری ممکن است ایجاد شود، به خصوص اگر لوله فالوپ پاره شود. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد ناگهانی و شدید در ناحیه شکم یا لگن
- خونریزی داخلی
- درد نوک شانه
- ضعف، سرگیجه یا غش
پارگی لوله فالوپ می تواند باعث خونریزی داخلی شود.
اولین علائم بارداری خارج رحم
اغلب، اولین علائم هشدار دهنده حاملگی خارج از رحم، خونریزی خفیف واژینال و درد لگن است. این علائم بین هفته ۴ تا ۱۲ بارداری ایجاد می شوند.
حاملگی خارج رحم چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر علائم پارگی لوله فالوپ را ندارید، ولی خونریزی غیر طبیعی واژن و درد شکم را دارید. پزشک متخصص زنان احتمال به بارداری خارج رحمی می دهد و برای اطمینان اقدامات زیر را توصیه می کند:
- معاینه لگن
- سونوگرافی
- آزمایش خون
حاملگی خارج رحم چگونه درمان می شود؟
اگر حاملگی خارج از رحم در مراحل اولیه تشخیص داده شود، گاهی اوقات درمان دارویی برای جلوگیری از رشد تخمک مورد نیاز است. سپس بافت حاملگی طی ۴ تا ۶ هفته توسط بدن جذب می شود. این کار نیازی به برداشتن لوله فالوپ ندارد.
حاملگی های خارج رحمی که در مراحل پیشرفته تر تشخیص داده می شوند به جراحی برای برداشتن ساک حاملگی نیاز دارند. جراحی لاپاراسکوپی تحت بیهوشی عمومی برای برداشتن تخمک بارور شده، معمولا همراه با لوله فالوپ آسیب دیده انجام می شود.
اگر حاملگی خارج از رحم به حال خود رها شود، این خطر وجود دارد که تخمک بارور شده به رشد خود ادامه دهد و باعث پارگی لوله فالوپ شود، که می تواند باعث خونریزی داخلی شدید شود و خطرناک است.
علائم پارگی لوله فالوپ عبارتند از:
- درد ناگهانی و شدید
- احساس ضعف و سرگیجه
- احساس تهوع یا استفراغ
- اسهال
- درد نوک شانه
پارگی لوله فالوپ یک مورد اورژانسی است.
آیا بارداری خارج رحم می تواند بر بارداری های بعدی تأثیر بگذارد؟
هنگامی که حاملگی خارج از رحم داشته اید، در معرض خطر بیشتری برای داشتن بارداری خارج رحم دیگر قرار دارید. در طول بارداری های آینده، نسبت به علائم و نشانه های حاملگی خارج رحمی هوشیار باشید و قبل و بعد از بارداری تحت مراقبت بهترین پزشک متخصص زنان در ساری قرار بگیرید.
دکتر هدی حق نظر
دکتر هدی حق نظر فارغ التحصیل رشته پزشکی عمومی ازسال ۱۳۷۲ مدتی به عنوان پزشک عمومی فعالیت داشته اند. سپس با گذراندن دوره تخصصی زنان و زایمان به عنوان متخصص زنان و زایمان در شهر ساری فعالیت میکنند.
ساعت کاری
روزهای زوج از ساعت
۱۵:۳۰ الی ۲۰:۳۰
آدرس مطب
ساری، خیابان قارن، ساختمان کسری ، طبقه همکف مطب دکتر هدی حق نظر جراح و متخصص زنان
ممنون از اطلاعات کاملتون
سلام چه اقداماتی می توان برای پیشگیری از حاملگی خارج رحم انجام داد؟
اگر فرد سابقه حاملگی خارج رحم دارد و یا هر خانمی که باردار میشود، بهتر است بین هفته ۵ و ۶ یک سونو واژینال برای بررسی ساک حاملگی داخل رحمی صورت بگیرد.
ایا امکان اینکه یک جنین داخل رحم و دیگری خارج رحم باشد وجود دارد؟
بله
اندومتریوز میتونه باعث ایجاد بارداری خارج از رحم بشه؟
بله