پیچ خوردگی تخمدان یک وضعیت اورژانسی است، که می تواند در افراد در تمام سنین رخ دهد، اما در سنین باروری شایع تر است. این عارضه زمانی اتفاق می افتد که تخمدان و گاهی اوقات لوله فالوپ که تخمدان‌ها را به رحم متصل می‌کند، در اطراف بافت‌های نگهدارنده و رگ‌های خونی بپیچد. این پیچ خوردگی که به آن تورشن تخمدان هم می گویند، خون رسانی به اندام ها را قطع می کند. تشخیص به موقع و مداخله برای نجات تخمدان و اندام های تناسلی باید سریع صورت گیرد. امروز می خواهیم در مورد این عارضه و دلایل ایجاد آن با شما صحبت کنیم.
پیچ خوردگی تخمدان یا تورشن تخمدان چیست؟
پیچ خوردگی تخمدان به چرخش غیرطبیعی تخمدان خانم ها در اطراف رباط های حمایت کننده آن، قطع جریان خون به اندام و گاهی اوقات به لوله فالوپ اشاره دارد. این از دست دادن خون می تواند منجر به مرگ بافت و در صورت عدم درمان، نارسایی اندام شود. پیچ خوردگی تخمدان که به آن تورشن تخمدان نیز می گویند، می تواند بسیار دردناک باشد و یک وضعیت اورژانسی محسوب می شود. اگر چه این عارضه نادر است، اما با چندین بیماری شایع تر، از جمله کیست تخمدان و بستن لوله ها همراه است. تشخیص این عارضه می تواند دشوار باشد، زیرا علائم آن شبیه علائم سایر بیماری های شایع تر می باشد.
این اتفاق می تواند در هر سنی رخ دهد، اما در خانم ها در طول سال های باروری بیشتر شایع است.
علل پیچ خوردگی تخمدان چیست؟
در زیر به برخی از علل پیچ خوردگی تخمدان اشاره شده است:
- سندرم تخمدان پلی کیستیک: زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است دچار پیچ خوردگی تخمدان شوند. بار اضافی از یک کیست یا توده باعث دررفتگی یا ناپایدار شدن تخمدان می شود که منجر به پیچ خوردگی تخمدان می شود.
- درمان‌های هورمونی: درمان‌های هورمونی که در فناوری‌های کمک باروری برای تحریک تخمک‌گذاری استفاده می‌شوند، می‌توانند تخمدان را بیش از حد تحریک کرده و باعث پیچ خوردگی شوند. تومورهای غیر سرطانی یا کیست می توانند باعث بزرگ شدن تخمدان شوند که می تواند منجر به پیچ خوردگی شود.
- بارداری: در دوران بارداری، سطح هورمون بالا می رود و باعث شل شدن بافت های بدن شما می شود. با توجه به این عامل، بافت رباط مانندی که تخمدان را در جای خود نگه می‌دارد نیز شل می‌شود و باعث می‌شود بیشتر مستعد پیچ خوردن باشد. باز هم در بارداری، در سه ماهه اول، کیست جسم زرد تشکیل می شود که می تواند باعث بی ثباتی تخمدان و پیچش در اطراف رباط های نگهدارنده آن شود.
اگرچه این وضعیت معمولاً زنان در سنین باروری را تحت تأثیر قرار می دهد، اما به دلیل افزایش انعطاف پذیری بافت در سیستم تناسلی جوان و ناهنجاری های مادرزادی می تواند در دختران جوان و حتی نوزادان رخ دهد.
علائم و نشانه های پیچ خوردگی تخمدان چیست؟
اگرچه زنان در سنین باروری ۲۰ تا ۴۰ سال معمولاً تحت تأثیر این عارضه قرار می گیرند، اما می تواند دختران جوان را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
شایع ترین علائم پیچ خوردگی تخمدان عبارتند از:
- درد لگن: برخی از زنان در ابتدا ممکن است گرفتگی های متناوب را در ناحیه لگن خود برای چند روز یا چند هفته احساس کنند. این به دلیل پیچ خوردگی تخمدان ها اتفاق می افتد. پس از آن دچار درد لگنی ناگهانی و شدید در یک طرف شکم می شوند. درد از قسمت پایین شکم می تواند به پشت یا ران نیز سرایت کند. برای برخی، درد ممکن است خفیف باشد، در حالی که برخی دیگر ممکن است درد شدیدی داشته باشند که در طی یک دوره زمانی بدتر می شود.
- تهوع: در حدود ۷۰ درصد موارد، درد لگن با حالت تهوع، استفراغ، تب یا اسهال همراه است.
- حساسیت حرکتی دهانه رحم: درد لگن در طول تمرین یا حرکات شدید ایجاد می‌شود و بدتر می‌شود.
از آنجایی که این علائم مشابه علائم عفونت ادراری، سنگ کلیه، آپاندیسیت، آبسه تخمدان و حاملگی خارج از رحم است، تشخیص پیچ خوردگی تخمدان برای پزشک متخصص زنان دشوار می شود. به همین دلیل در اکثر موارد دیر تشخیص داده می شود و باعث آسیب شدید به تخمدان می شود.
پیچ خوردگی تخمدان اغلب منجر به نکروز یا مرگ بافت و از دست دادن تخمدان می شود.
تشخیص پیچ خوردگی تخمدان
همانطور که گفته شد، علائم پیچ خوردگی تخمدان گاهی شبیه علائم عفونت ادراری، آبسه تخمدان، آپاندیسیت و حاملگی خارج از رحم می باشد. بنابراین برای رد این شرایط پزشک متخصص زنان از روش های زیر استفاده می شود:
- ارزیابی علائم
- بررسی تاریخچه پزشکی
- معاینه فیزیکی ناحیه لگن
- سونوگرافی ترانس واژینال یا شکم برای بررسی تخمدان، لوله فالوپ و عدم جریان خون در هر کدام.
- عکسبرداری اشعه ایکس ، سی تی اسکن یا اسکن MRI
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار برای رد عفونت دستگاه ادراری
گزینه های درمانی برای پیچ خوردگی تخمدان چیست؟
پیچ خوردگی تخمدان یک وضعیت اورژانسی است و نیاز به درمان سریع دارد. هیچ گزینه دیگری برای درمان پیچ خوردگی تخمدان به جز جراحی برای باز کردن تخمدان وجود ندارد. پزشکان این جراحی را با دو روش انجام می دهند:
- لاپاراسکوپی: در طی این جراحی بیمار تحت بیهوشی عمومی خواهد بود. یک برش کوچک در قسمت پایین شکم ایجاد می شود. ابزار پزشکی شامل یک منبع نور و یک دوربین در محل برش قرار داده می شود. این به جراح اجازه می دهد تا به تخمدان دسترسی پیدا کند و آن را با استفاده از یک پروب بلانت باز کند.
- لاپاراتومی: در برخی موارد، تخمدان ممکن است به اندازه کافی قابل مشاهده نباشد که بتواند آن ها را باز کند. جراحی لاپاراتومی در چنین شرایطی انجام می شود. در این روش برش بزرگی در قسمت تحتانی شکم ایجاد می‌شود که باعث می‌شود تخمدان به وضوح برای جراح قابل مشاهده باشد تا باز شود.
گاهی اوقات، به دلیل تشخیص اشتباه، پیچ خوردگی تخمدان می تواند منجر به مرگ کامل بافت های تخمدان شود که ناشی از عدم جریان خون رسانی است. در چنین مواردی تخمدان برداشته می شود. روشی که برای برداشتن تخمدان به کار میرود، اوفورکتومی نامیده می‌شود.
همراه با تخمدان، فقدان جریان خون حتی می تواند باعث شود که لوله فالوپ دیگر زنده نباشد.
کلام آخر
یچ خوردگی تخمدان یک وضعیت اورژانسی است که در آن تخمدان و لوله فالوپ به دور بافت های اطراف می پیچند و جریان خون را قطع می کنند. برای نجات تخمدان و لوله های فالوپ نیاز به تشخیص و مداخله سریع دارد. افرادی که دارای کیست ها یا توده های تخمدان بزرگ هستند، به احتمال زیاد دچار پیچ خوردگی می شوند. هدف بهترین پزشک متخصص زنان در ساری باز کردن بافت ها و نگه داشتن تخمدان برای جلوگیری از عوارض عفونی و ناباروری است.
دکتر هدی حق نظر
دکتر هدی حق نظر فارغ التحصیل رشته پزشکی عمومی ازسال ۱۳۷۲ مدتی به عنوان پزشک عمومی فعالیت داشته اند. سپس با گذراندن دوره تخصصی زنان و زایمان به عنوان متخصص زنان و زایمان در شهر ساری فعالیت میکنند.
ساعت کاری
روزهای زوج از ساعت
۱۵:۳۰ الی ۲۰:۳۰
آدرس مطب
ساری، خیابان قارن، ساختمان کسری ، طبقه همکف مطب دکتر هدی حق نظر جراح و متخصص زنان
اگر تخمدان بیکار شود، چه می شود؟!
عدم فعالیت تخمدان به معنی یائسگی و قطع قاعدگی و باروری است
پیچ خوردگی تخمدان روی باروری هم تاثیر داره؟
با دارو درمان نمیشه؟
در صورت پیچ خوردگی تخمدان و عدم جراحی بموقع شانس نکروز و از بین رفتن تخمدان وجود دارد که در این صورت فعالیت تخمدان از بین میرود