فشار خون بالا در بارداری از مشکلات بسیار رایج می باشد که درصد بالایی از مادران را درگیر خواهد کرد. افزایش حجم خون، بیشتر شدن گردش خون در بدن مادر باردار و تغییرات هورمونی از عوامل بروز فشار خون بالای بارداری می باشد. در این مقاله همراه ما باشید تا شمارا با عوارض فشار خون بالا در بارداری و بیماری پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری آشنا سازیم.
مسمومیت بارداری چیست ؟
مسمومیت بارداری یا پره‌آکلامپسی یکی از عوارض فشار خون بالا در بارداری است. این مشکل به دنبال بی‌توجهی به کنترل فشار خون مادر ایجاد شده و می‌تواند بسیار خطرناک یا غیرقابل جبران باشد.
مسمومیت بارداری از هفته بیستم به بعد اتفاق می‌افتد و تا یک هفته بعد از زایمان ادامه دارد. بروز این عارضه در هفته‌های اول بارداری دیده نمی‌شود. پره‌آکلامپسی می‌تواند درصورت عدم کنترل برای مادر و جنین بسیار خطرناک باشد. به همین دلیل افراد مستعد به مسمومیت بارداری توسط پزشک مورد بررسی و معاینات دقیق مربوطه قرار می‌گیرند.
علائم پره اکلامپسی
• وجود پروتئین بیش‌ازحد در ادرار یا پروتئینوری همراه با مشکلات کلیوی؛
• سردرد
• ازدست دادن موقت بینایی، تاری دید یا حساسیت به نور؛
• درد در قسمت بالای شکم، معمولا سمت راستِ زیر دنده‌ها؛
• حالت تهوع یا استفراغ؛
• کاهش تولید ادرار؛
• کاهش پلاکت‌های خون
• اختلال در عملکرد کبد؛
• تنگی نفس ناشی‌از وجود مایع در ریه‌ها.
این بیماری گاهی بدون علامت شروع شده و فشارخون بیمار به‌آرامی یا به‌طور ناگهانی بالا می‌رود. کنترل فشار خون بخش مهمی از مراقبت‌های پیش از زایمان است، زیرا معمولا نخستین نشانه عارضه بالا رفتن فشارخون است. فشار خون ۱۴۰٫۹۰ میلی‌متر جیوه (mm Hg) یا بالاتر از آن که ۲ بار با فاصله زمانی حداقل ۴ ساعت ثبت شود، غیرطبیعی است.
علائم و نشانه‌های پره اکلامپسی شامل موارد زیر است:
افزایش ناگهانی وزن و تورم به‌ویژه در صورت و دست‌ها نیز می‌تواند همراه با پره اکلامپسی رخ دهد. ولی این نشانه در بسیاری از بارداری‌های طبیعی نیز مشاهده می‌شود و بروز آن به‌تنهایی نمی‌تواند دلیل ابتلای مادر به پره اکلامپسی باشد.
انواع فشار خون در بارداری
فشار خون مزمن
گاهی اوقات برخی از خانم‌ها قبل از بارداری نیز دچار فشار خون بالا می‌شوند. چنین شرایطی معمولا با مصرف دارو قابل کنترل است.
فشار خون بارداری
فشار خون بارداری تنها در بارداری و بعد از هفته ۲۰ بارداری ایجاد می‌شود که معمولا پس از زایمان نیز برطرف خواهد شد. اگر قبل از ۳۰ هفتگی تشخیص داده شود، احتمال پیشرفت آن به پره اکلامپسی کمتر خواهد بود.
فشار خون مزمن و پره اکلامپسی
خانم‌هایی که قبل از بارداری دچار فشار خون مزمن هستند، ممکن است به این عارضه در بارداری مبتلا شوند. چنین شرایطی زمانی رخ می‌دهد که با پیشرفت بارداری، پروتئین در ادرار یا عوارض دیگری نیز تجربه شود.
چه عواملی باعث فشار خون بالا در بارداری می گردد؟
عوامل خطر ساز این بیماری عبارتند از :
• سابقه بیماری پره اکلامپسی
• ژنتیک
• ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند بیماری کلیه، دیابت و فشارخون بالا
• سن بالای مادر
• اضافه وزن و چاقی
• بارداری دو قلویی
• سیگار کشیدن
عوامل زیادی وجود دارد که می تواند شما را در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا در دوران بارداری قرار دهد. دانستن زود هنگام این عوامل خطر می تواند به شما و متخصص زنان شما کمک کند.
راه های پیشگیری از فشارخون در بارداری
عوامل زیادی در بروز فشار خون بالا نقش دارند مانند، چاقی و سابقه فشار خون که به وسیله ورزش و رژیم غذایی مناسب می توان آن را کنترل کرد. هر چند که در دوره حاملگی افزایش وزن اجتناب ناپذیر است اما با این حال توصیه می شود که زنان باردار در مورد مقدار افزایش وزن خود در این دوران با پزشک متخصص مشورت نمایند.
همچنین در هنگام بارداری علاوه بر تغییرات جسمی و روانی بدن فرد دچار تغییرات هورمونی نیز می شود که این امر موجب ایجاد استرس می شود در نتیجه مدیریت فشار خون در این افراد سختتر است. برای همین زنان حامله باید روش های کاهش استرس مانند ورزش یوگا را امتحان نمایند.
درمان مسمومست بارداری یا پره اکلامپسی
زایمان موثرترین درمان برای پره اکلامپسی می باشد و تازمانی‌که فشار خون مادر کاهش پیدا نکند، او درمعرض خطر تشنج، دکولمان جفت، سکته‌ی مغزی و احتمالا خونریزی شدید قرار دارد. گاهی برای درمان پره اکلامپسی به انجام زایمان القاشده (induced labor) نیاز داریم. زایمان القاشده زایمانی است که وسایل و عوامل خارجی موجب انجام آن می‌شود. اگر شرایط بالینی انجام زایمان سریع را الزامی کند، ممکن است که زایمان ازطریق سزارین ضروری باشد. گاهی نیز پزشک انجام زایمان واژینالِ زمان‌بندی‌شده را توصیه می‌کند.
البته اگر پره اکلامپسی در اوایل دوران بارداری ایجاد شود، زایمان ازنظر سلامت نوزاد نمی‌تواند بهترین راه باشد.
اگر پزشک تشخیص دهد که مادر مبتلابه پره اکلامپسی است، به او توضیح می‌دهد که هر چند وقت یک‌بار باید برای ویزیت‌های پیش از زایمان مراجعه کند .درصورت ابتلا به پره اکلامپسی آزمایش‌های خون، سونوگرافی برای تشخیص و درمان الزامی می باشد.
عوارض مسمومیت بارداری
اگر در بارداری دچار فشار خون بالا شده‌اید، ممکن است عوارضی برای شما در پی داشته باشد که این موارد احتمالی به شرح زیر است:
• گرفتگی رگ‌های مغز که باعث بیهوشی و تشنج مادر می شود.
• افزایش فشار خون در جفت که می‌تواند ارسال اکسیژن و مواد مغذی به جنین را مختل کندوایجادنارسایی وکنده شدن جفت کند.
• محدودیت رشد داخل رحمی جنین
• در موارد شدید نیاز به زایمان زودتر ازموعداست
در پایان
اگر به مسمومیت بارداری مبتلا شده اید نگران نباشید زیرا انجام سونوگرافی در دوران بارداری به پزشک کمک می‌کند از سالم بودن شما و رشد نرمال جنین اطمینان حاصل کند. همچنین در صورت تجویز دارو ، داروها بر اساس نوع و شدت فشار خون شما تجویز می‌شوند. به عنوان مثال افرادی با فشار خون پایین احتمالاً نیازی به مصرف دارو ندارند اما پزشک از آن‌ها می‌خواهد هنگام بلند شدن برای جلوگیری از افتادن احتیاط را رعایت کنند مراجعه به متخصص قلب بعداز زایمان به مادرانی که همچنان دچار بالابودن فشارخون بعد از زایمان هستند، حتما توصیه می شود
دکتر هدی حق نظر
دکتر هدی حق نظر فارغ التحصیل رشته پزشکی عمومی ازسال ۱۳۷۲ مدتی به عنوان پزشک عمومی فعالیت داشته اند. سپس با گذراندن دوره تخصصی زنان و زایمان به عنوان متخصص زنان و زایمان در شهر ساری فعالیت میکنند.
ساعت کاری
روزهای زوج از ساعت
۱۵:۳۰ الی ۲۰:۳۰
آدرس مطب
ساری، خیابان قارن، ساختمان کسری ، طبقه همکف مطب دکتر هدی حق نظر جراح و متخصص زنان
ممنون از از اطلاعات مفیدتون
فاصله بین دو بارداری هم تاثیر داره ؟ حدودا چقدر باشه اوکیه؟
بهترین زمان بین ۳ تا ۵ سال میباشد
آیا می توان با مصرف دارو پره اکلامپسی را درمان یا کنترل کرد؟
تا حدودی
این مسمومیت ممکنه باعث زایمان زودهنگام بشه؟
بله