ناباروری به عنوان عدم توانایی باردار شدن با وجود داشتن رابطه جنسی مکرر و محافظت نشده برای حداقل یک سال برای اکثر زوج ها گفته میشود. ناباروری ممکن است ناشی از یک مشکل از شما یا همسرتان یا ترکیبی از عواملی باشد که از بارداری جلوگیری می کند. در زنان، علل ناباروری می تواند شامل کیست اندومتریوز، فیبروم رحم و بیماری مانند تیروئید و در مردانی که مشکلات باروری دارند ممکن است تعداد اسپرم کم یا تستوسترون پایین باشد. همچنین خطر ناباروری با افزایش سن نیز افزایش می یابد. امروز می خواهیم در این مطلب به علل ناباروری در زنان و مردان بپردازیم.
ناباروری چیست؟
پزشک متخصص زنان زوجی را نابارور در نظر می گیرند، که در طی یک سال تلاش کنند اما موفق به بارداری نشوند. وقتی خانم بیش از ۳۵ سال سن دارد، مدت زمان تلاش برای باردار شدن برای تشخیص ناباروری به شش ماه کاهش می‌یابد و باید بررسی ها شروع شود. در زنان بالای ۴۰ سال، ارزیابی فوری ضروری است. ناباروری شامل مواردی مانند سقط جنین یا ناتوانی زن در حمل نوزاد تا زایمان نمی شود.
انواع ناباروری چیست؟
انواع ناباروری عبارتند از:
- ناباروری اولیه: زنی که هرگز باردار نبوده و پس از یک سال عدم استفاده از کنترل بارداری نمی تواند باردار شود.
- ناباروری ثانویه: زمانی این نوع ناباروری اتفاق می‌افتد، که یک زن نتواند پس از حداقل یک بارداری موفق دوباره باردار شود.
علائم ناباروری چیست؟
علامت اصلی ناباروری باردار نشدن است. گاهی اوقات، زنان مبتلا به ناباروری ممکن است دوره های قاعدگی نامنظم داشته یا چندین دوره پریودی را از دست بدهد. در برخی موارد، مردان مبتلا به ناباروری ممکن است علائمی از مشکلات هورمونی مانند تغییر در رشد مو یا عملکرد جنسی نیز داشته باشند.
دلایل ناباروری در زنان و مردان
تمام مراحل در حین تخمک گذاری و لقاح باید به درستی انجام گردد تا شما باردار شوید. بعضی اوقات مسائلی که باعث ناباروری در زوجین می شود ممکن است، در بدو تولد وجود داشته باشد یا اینکه بعدا در طول مراحل زندگی ایجاد شود.
علل ناباروری می تواند یک یا هر دو زوجین را تحت تاثیر قرار دهد. گاهی اوقات هیچ دلیلی مشخصی پیدا نمی شود.
دلایل ناباروری زنان
بجز سن بالا دلایل ناباروری در زنان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱-اختلالات در تخمک گذاری زنان که بر آزاد شدن تخمک از تخمدان و یا تعداد تخمک ها تأثیر می گذارد. مشکلاتی مانند:
- اختلالات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک ( تنبلی تخمدان) است.
- همچنین مشکل هایپرپرولاکتینمی، وضعیتی که در آن پرولاکتین بیش از حد هورمونی که تولید شیر مادر را تحریک می کند و این ممکن است در تخمک گذاری اختلال ایجاد کند.
- کم کاری یا پر کاری تیروئید می تواند بر پریودی شما تأثیر بگذارد یا سبب ناباروری شود. سایر علل زمینه ای ممکن است شامل ورزش سنگین بیش از حد، اختلالات خوردن یا تومور نیز باشد.
۲-ناهنجاری های رحم یا دهانه رحم، از جمله مشکلات رحم:
رحم تک شاخ ودوشاخ یا رحم دوگانه، پولیپ رحم و فیبروم رحم در دیواره رحم ممکن است با انسداد لوله های فالوپ یا جلوگیری از کاشت تخمک بارور شده در رحم باعث ناباروری گردند.
۳- آسیب یا انسداد لوله فالوپ که معمولا به دلیل التهاب لوله فالوپ (سالپنژیت) ایجاد می گردد. می تواند ناشی از بیماری عفونت لگن باشد که معمولاً در اثر عفونت مقاربتی، اندومتریوز یا چسبندگی ایجاد می شود.
۴-آندومتریوز: زمانی رخ می دهد، که بافت آندومتر در خارج از رحم رشد کند و ممکن است بر عملکرد تخمدان ها، رحم و لوله های فالوپ تأثیر بگذارد.
۵-نارسایی اولیه تخمدان (یائسگی زودرس)، زمانی که تخمگ گذاری دیگر صورت نمی گیرد و قاعدگی قبل از سن ۴۰ سالگی به پایان می رسد. عوامل خاص دیگری می تواند با یائسگی زودرس مرتبط باشد، از جمله بیماری های سیستم ایمنی بدن، شرایط ژنتیکی خاص مانند سندرم ترنر و پرتودرمانی یا شیمی درمانی.
۶-چسبندگی لگن: نوارهای بافت اسکار که اندام هایی را که می توانند پس از عفونت لگن، آپاندیسیت، اندومتریوز یا جراحی شکم یا لگن ایجاد شوند، به هم متصل می کنند.
۷-سرطان و درمان آن: برخی از سرطان ها به خصوص سرطان های دستگاه تناسلی، اغلب باروری زنان را مختل می کنند. همچنین درمان سرطان مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی ممکن است بر باروری تأثیر بگذارند.
علل ناشناخته و بدون دلیل هم جزو دلایل ناباروری دسته بندی می شوند.
امروزه سبک زندگی مثل مصرف الکل، تنباکو و قرارگیری دربرابر آلاینده های شیمیایی و سموم نیز جز دلایل تاثیرگذار قرار گرفته است.
دلایل ناباروری در مردان
دلایل ناباروری مردان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱–عملکرد غیر طبیعی اسپرم به دلیل بیضه های غیر طبیعی: نقص ژنتیکی، بیماری هایی مانند دیابت، یا عفونت هایی مانند کلامیدیا، سوزاک، اوریون یا چ ای وی. همچنین بزرگ شدن وریدهای بیضه (واریکوسل) می تواند بر کیفیت اسپرم تاثیر زیادی بگذارد.
۲-کاهش تولید اسپرم: به دلیل مشکلات جنسی مانند زود انزالی و برخی بیماری های ژنتیکی مانند فیبروز کیستیک؛ مشکلات ساختاری، مانند انسداد در بیضه؛ یا آسیب به بیضه ها.
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض عوامل محیطی خاص مانند سموم آفت کش ها و سایر مواد شیمیایی و صنعتی و تشعشعات.
- مصرف بیش از حد الکل و کشیدن سیگار و ماری جوانا
- مصرف دارو برای درمان عفونت های باکتریایی، فشار خون بالا و افسردگی نیز می توانند بر باروری تأثیر بگذارند.
- قرار گرفتن مداوم در معرض گرما، مانند سونا یا جکوزی، می تواند دمای بدن را افزایش دهد و ممکن است بر تولید اسپرم نیز تأثیر بگذارد.
۳-آسیب های مربوط به بیماری سرطان و درمان آن: مانند پرتودرمانی یا شیمی درمانی. درمان سرطان می تواند تولید اسپرم را، گاهی به شدت، مختل کند.
عوامل خطر افزایش ناباروری در زنان و مردان
بسیاری از عوامل خطر افزایش ناباروری مردان و زنان یکسان هستند. آن ها عبارتند از:
- سن: باروری زنان با افزایش سن، در اواسط سن ۳۰ سالگی به تدریج کاهش می یابد و پس از ۳۷ سالگی به سرعت کاهش می یابد. ناباروری در زنان ۴۰ سال به بالا به احتمال زیاد به دلیل تعداد و کیفیت کمتر تخمک می باشد و همچنین می تواند به دلیل مشکلات و بیماری هایی باشد که بر باروری تأثیر می گذارد. مردان در سنین بالای ۴۰ سال کمتر از مردان جوان بارور باشند.
- کشیدن سیگار و مصرف دخانیات: کشیدن تنباکو یا ماری جوانا توسط هر یک از زوجین ممکن است احتمال بارداری را نیز کاهش دهد. سیگار کشیدن همچنین اثربخشی احتمالی درمان باروری را ممکن است کاهش دهد. همچنین سقط جنین در زنان سیگاری بیشتر است. سیگار کشیدن می تواند خطر اختلال نعوظ و کاهش تولید اسپرم را در مردان افزایش دهد.
- مصرف الکل. مصرف الکل ممکن است به ناباروری در زنان کمک کند. همچنین برای مردان، مصرف زیاد الکل می تواند تعداد و تحرک اسپرم را نیز کاهش دهد.
- اضافه وزن داشتن: زندگی غیر فعال و داشتن اضافه وزن ممکن است خطر ناباروری را افزایش دهد. برای مردان، تولید و تعداد اسپرم نیز ممکن است تحت تاثیر اضافه وزن باشد.
- کم وزن بودن: زنانی که دارای اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی یا پرخوری عصبی هستند و کسانی که از رژیم غذایی بسیار کم کالری یا رژیم کم خوری شدید پیروی می کنند، در معرض خطر ابتلا به ناباروری قرار دارند.
- مسائل مربوط به ورزش: ورزش نکردن باعث چاقی می شود که خطر ناباروری را نیز افزایش می دهد. در موارد نادر، مشکلات تخمک گذاری ممکن است با فعالیت های ورزشی شدید و پر تکرار در زنانی که اضافه وزن ندارند رخ دهد.
کلام آخر
ناباروری در زوجین چالش های زیادی را به همراه دارد. می تواند بر روابط و سلامت عاطفی تأثیر بگذارد. درمان های ناباروری نیز می تواند پرهزینه باشد. پزشک متخصص زنان در ساری می تواند علت ناباروری را تشخیص دهد. این گام اول به تعیین بهترین درمان به شما کمک می کند تا ناباروری خود را درمان کنید. اکثر زوج ها در آخر باردار می شوند.
دکتر هدی حق نظر
دکتر هدی حق نظر فارغ التحصیل رشته پزشکی عمومی ازسال ۱۳۷۲ مدتی به عنوان پزشک عمومی فعالیت داشته اند. سپس با گذراندن دوره تخصصی زنان و زایمان به عنوان متخصص زنان و زایمان در شهر ساری فعالیت میکنند.
ساعت کاری
روزهای زوج از ساعت
۱۵:۳۰ الی ۲۰:۳۰
آدرس مطب
ساری، خیابان قارن، ساختمان کسری ، طبقه همکف مطب دکتر هدی حق نظر جراح و متخصص زنان
سلام چه آزمایشاتی برای تشخیص ناباروری انجام می شود؟
تمامی زوج هایی که یک سال بعد از رابطه جنسی محافظت نشده باردار نمیشوند باید بررسی شوند.
لیزر بیکینی روی بارداری تاثیر داره؟
لیزر تاثیری در باروری ندارد