هیچ چیزی همچون در آغوش گرفتن نوزاد برای مادری که ۹ ماه در انتظار بوده، شیرین نیست! اما برای تحقق یافتن این آرزو نیاز به طی کردن مراحل زایمان است.
امروز حدود یک سوم از نوزادان در کل جهان به روش زایمان سزارین یا همان عمل سزارین ودرایران۴۷ درصد متولد میشوند. در آغوش گرفتن نوزاد حس نابی است که سراسر وجود مادر را در برمی گیرد و اتفاقی بزرگ و وصف ناشدنی است.
زایمان سزارین چیست؟
سزارین یکی از روش های رایج زایمان است که در اتاق عمل انجام شده و شامل ایجاد یک برش بر روی شکم برای خارج کردن نوزاد از رحم می شود. در این روش نوزاد به جای عبور از مجرای زایمان (زایمان طبیعی)، از طریق برش ایجاد شده بر روی شکم از رحم خارج می شود. در اکثر موارد زایمان سزارین به دلیل وجوداندیکاسیون و گاها به دلیل آنکه زایمان طبیعی تهدیدی برای سلامتی مادر و فرزند است، انجام می گردد. با توجه به درخواست های بسیار زیاد مادران برای انجام این نوع از زایمان، متخصص زنان و زایمان شرایط و وضعیت مادر را مورد ارزیابی قرار می دهد و سپس تصمیمات لازمه را در این باره اتخاذ می کند.باتوجه به قوانین جدیدوضع شده امروزه اولویت زایمان بارداری اول درشرایط نرمال بازایمان طبیعی است ولیکن درمواردی که نیازبه انجام سزارین باشد براساس سونوگرافی ویاسابقه قبلی سزارین.
این نوع زایمان معمولاً در هفته ۳۹ ام بارداری انجام میشود و این یعنی نوزاد زودتر از زایمان طبیعی متولد می شود.
شرایط زایمان سزارین
در برخی شرایط مشکلات غیرقابل پیشبینی شده ای پیش می آید که ممکن است به خاطر آن مادر تحت زایمان سزارین قرار گیرد. این شرایط شامل موارد زیر است:
- روند زایمان کند، متوقف یا دشوار باشد.
- جنین در شرایط زجر جنین باشد و ضربان قلب او دچار اختلال شود.
- مشکلات جدی در بند ناف مثل پرولاپس بندناف یا جفت مثل جفت سرراهی یا جداشدگی سریع جفت وجود داشته باشد.
- جنین جثه بزرگ یا ماکروزوم باشد.
- نچرخیدن مناسب و قرار نگرفتن سر جنین به سمت کانال زایمان مثل حالت وارونه سربالا)بریچ( یا حالت خوابیده)عرضی
- وجود بیماریهای مزمن قلبی و خطرساز در زایمان طبیعی
- وجود عفونت قابل انتقال به جنین مانند زگیل و تبخال تناسلی فعال وایدز فعال
- بارداری چندقلویی و احتمال مشکل در زایمان قل دوم
- وجود سزارین قبلی و غیرممکن بودن زایمان طبیعی
- .سابقه جراحی فیبروم رحمی وبرش عمودی برروی رحم
در برخی موارد، مادری که قبلاً با انجام سزارین زایمان کرده، ممکن است بتواند نوزاد بعدی را با زایمان طبیعی به دنیا آورد به شرطی که تنگی لگن وعدم پیشرفت علت سزارین نبوده باشد. از پزشک خود دربارۀ زایمان به روش طبیعی بعد از سزارین قبلی بپرسید.
سزارین برنامه ریزی شده یاالکتیو معمولا باتعیین نوبت قبلی درمواردی که نیازباشدمثل سزارین قبلی وماکروزومی وجنین باوزن بالا یا چندقلویی یاسابقه برش رحمی یا جنین بریچ.. انجام میشودولی گاهی ممکن است ، بدلائلی اورژانس وبدون برنامه ریزی قبلی انجام شود مثل پارگی کیسه آب وشروع دردهای زایمانی، خونریزی وافت شدید ضربان قلب صورت می گیرد.
نحوه زایمان سزارین
قبل از سزارین، یک رگگیری از طریق آنژیوکت در یکی از رگها انجام میشود تا از طریق آن، مایعات و در صورت لزوم دارو به مادر داده شود. سپس به روش بیحسی نخاعی اسپاینال؛ Spinal، بیحسی اپیدورال؛ Epidural یا هر دو، شکم را بیحس میکنند. بیهوشی عمومی که به سرعت باعث به خواب رفتن مادر میشود، فقط در موارد اورژانسی انجام میگیرد. در اغلب موارد هنگام عمل سزارین به دلیل استفاده از بیحسی ناحیهای، مادر میتواند هشیار باشد و پس از تولد نوزاد، او را در آغوش بگیرد.
پس از بیحس شدن مادر، پزشک یک برشی عرضی در پایین شکم وبالای اندام تناسلی ایجاد میکند که البته گاهی این برش عمودی و از ناف تا بالای اندام تناسلی است. پزشک بعد از انجام برش، نوزاد را از رحم خارج میکند. پس از خارج کردن نوزاد، پزشک جفت را نیز از رحم خارج میکند و در نهایت، محل برش جراحی را بخیه میزند.
آمادگی های قبل از زایمان سزارین
• شش ساعت قبل از زایمان سزارین برنامه ها باید تنظیم شده باشد به این صورت که از خوردن مواد غذایی خوداری شود و چیزی ننوشید و در مواقعی که کیسه آب زودتر پاره شده و عمل زایمان سزارین ناگهانی و اورژانسی می شود همیشه قبل از عمل پزشک مادر سوال می کند که چه زمانی برای بار آخر مواد غذایی مصرف کرده اید یا چه نوشیدنی ایی آخرین بار استفاده کردید .تا پزشک بهترین تشخیص را برای نحوه بیحسی بابیهوشی بتواند بگیرد.
• قبل از سزارین از مادر آزمایش خون گرفته می شود.
• در صورتی که پزشک تشخیص دهد که احتمال لخته شدن خون در عروق مادر وجود داشته باشد مادر به پوشیدن لباس و جوراب های مخصوص احتیاج پیدا می کند.
• .اغلب کاتتر وارد مثانه می شود ، چون قبل از زایمان سزارین باید مثانه خالی باشد.
۰ معمولا یک دوز انتی بیوتیک وریدی نیم ساعت قبل عمل تزریق میشود.
۰توصیه میشود شب قبل عمل استحمام انجام شود.
اقدامات پس از سزارین
مصرف دارو مسکن :درد بعد از زایمان طبیعی، مشکل بسیار رایجی است، به همین جهت اغلب این مادران باید تا چند روز بعد از زایمان از داروهای مسکن خوراکی و شیاف مقعدی استفاده کنند، البته برخی از خانم ها به دلیل مهارت و تبحر پزشک بعد از زایمان سزارین هیچ گونه دردی احساس نمی کنند که امر غیر طبیعی تلقی نمی شود بلکه نشانه تبحر بهترین متخصص زنان ساری و عدم وجود مشکل حین سزارین ویا عدم انجام جراحی همزمان باسزارین میباشد.
استحمام پس از زایمان سزارین :رعایت بهداشت و دوش گرفتن منظم میتواند از ایجاد عفونت جلوگیری نماید
خواب و استراحت کافی :اغلب مادران تا چند روز بعد از زایمان احساس ضعف شدیدی را تجربه می کنند. استراحت کافی می تواند به مادر در بازیابی انرژی از دست رفته کمک نماید.
نوشیدن آب :نوشیدن آب به میزان کافی حداقل ۸ لیوان در طول روز، می تواند از ایجاد یبوست و یا لخته شدن خون جلوگیری نماید.
داشتن رژیم غذایی سالم وپرکالری: با مصرف پروتئین کافی ولبنیات فراوان و انواع سبزیجات میتواند در حفظ سلامت شما و نیز خوش طعم شدن شیر موثر باشد. تقریبا تمامی خانم ها بعد از زایمان از چند روز تا چند ماه احساس درد و ضعف در بدن خود دارند که به مرور با تغذیه مناسب و رعایت تمامی نکات و دستورالعمل های داده شده این ناراحتی ها برطرف و بهبودی کامل حاصل می شود.
ممکن است چند روز بعد از زایمان محل بخیه ها دچار خارش شوند، میتواندبخاطر ترمیم زخمتان باشد از خاراندن جای بخیه ها بپرهیزید، چون این کار می تواند موجب عفونت و باز شدن بخیه ها شود.
بهتر است برای پیشگیری از انتقال عفونت برقراری هر نوع رابطه جنسی به ۶ هفته بعد از زایمان موکول شود.
برای پیشگیری از افتادگی شکم استفاده از شکم بند و یا شلوارهای تنگ تا حدودی موثر است. اما وارد شدن فشار بیش از حد می تواند به بخیه ها آسیب وارد کند
باید هر روز بخیه ها را چک نمایید در صورت بروز علائم خطر مانند قرمزی، التهاب، تب، خونریزی، تنگی نفس، درد سینه،سرگیجه ، تنگی نفس و خونریزی و یا لخته بزرگ از واژن یا تشدید درد با پزشک خود مشورت نمایید.
عوارض زایمان سزارین
زایمان سزارین مانند هر عمل جراحی دیگری، ممکن است با عوارض و خطراتی همراه باشد . ازجمله خونریزی حین عمل یابعد عمل بدلیل چسبندگی جفت، عفونت زخم ، افزایش شانس ترومبوآمبولی ویا لخته شدن خون دررگها و ..
ممکن است در اثر برخی از موارد ، فرد دچار گشاد شدن واژن بشود که می تواند از جراح درخواست جراحی تنگ کردن واژن را داشته باشد .
زایمان سزارین بهتر است یا طبیعی
اغلب خانمهای باردار بدنبال جوابی برای این سوال هستند که زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین؟ در جواب به این سوال باید بدانید که هریک این روش ها دارای مزایا و معایبی است که میتواند شرایط انتخاب را متفاوت کند. مهمترین نکتهای که جهت انتخاب زایمان باید در نظر گرفته شود، سلامت و ایمنی مادر و نوزاد است
شاید اولین علت تمایل مادران به سزارین ترس از دردزایمان طبیعی و کمبود امکانات آن باشد.
مادر باید مطمئن باشد که در هر ساعتی زمان زایمان فرا رسد، مانند سزارین شرایط بیمارستان فراهم بوده و روشهای مختلف دارویی وبیحسی اپیدورال برای کاهش درد وجوددارد و او میتواند در شرایط مناسب به طور طبیعی زایمان کند.
بهطور کلی نمیتوان گفت که چه نوع زایمانی برای شما بهتر است؛ چراکه بایدبراساس شرایط هرفردتصمیم گیری شود واگرمنعی برای زایمان طبیعی نباشد وشرایط مادرونوزاد نرمال باشد اولویت بازایمان طبیعی است وبدین ترتیب ازعوارض ناخواسته سزارین جلوگیری میشود
ممنون از اطلاعات مفیدتون
بسیار مفید
در شرایط غیر اورژانسی چه زمانی برای انجام سزارین مناسبتره؟
بهترین زمان سزارین هفته ۳۹ بارداری وبالاتراست مگر مشکلی درمادریاجنین باشدکه نیازبه زایمان زودترباشد.