امروزه یکی از بیماری های نسبتاً شایع در میان خانم ها کیست تخمدان است. بیشتر افراد مبتلا در محدوده سنی ۱۵تا ۴۹ سال هستند.این عارضه می تواند در هر دوره سنی اتفاق افتد، که به دلیل شیوع زیاد آن در میان بانوان سوالاتی ذهن آن ها را به خود مشغول ساخته که آیا این بیماری قابل درمان است یا خیر
کیست تخمدان با چه روش هایی درمان می شود؟ با وجود داشتن این بیماری امکان بارداری وجود دارد؟ و یا اینکه کیست های تخمدان انواع خاصی دارند؟
در این مقاله همراه ما باشید تا با آگاهی بیشتر در رابطه با کیست تخمدان استرس ها را از خود دور کرده و به درمان بیماری خود بپردازید.
کیست تخمدان چیست
کیست های تخمدان کیسه های پر از مایعی هستند که در درون تخمدان و یا روی سطح آن شکل می گیرند. از نظر فیزیولوژی خانم ها دارای دو تخمدان هستند که اندازه و شکل آن ها همچون بادام بوده و در هر دو طرف چپ و راست رحم قرار گرفته اند. تخمک ها در تخمدان ها رشد می کند و بالغ می شوند، در عادات ماهیانه و دوران باروری آزاد میگردند.
بسیاری از خانم ها ممکن است در طول زندگی خود به کیست تخمدان مبتلا شوند. جالب است بدانید بیش تر کیست های تخمدان علائمی همچون درد و ناراحتی ندارند و یا اگر داشته باشند بسیار کم و ناچیز است. که این نوع از کیست ها بدون روش های درمانی معمولاً به طور خود به خود درمان می شوند.
با این حال، کیست های تخمدان و به خصوص آن هایی که دچار پارگی شده اند، می توانند سبب ایجاد علائم و عوارض جدی شوند. برای اطمینان از سلامتی، بهتر است به طور منظم معاینات لگنی را انجام دهید.
انواع کیست تخمدان
کیست های تخمدان که در بدن خانم ها به وجود می آید را می توانیم به انواع مختلفی دسته بندی کنیم. از جمله:
کیست ساده یا فولیکولی
این کیست ها را می توانیم کیست های خوش خیم به شمار آوریم که هیچ گونه علامتی نیز ندارند. از این رو تنها زمانی که خانم ها اقدام به سونوگرافی می نمایند، می توانند به صورت اتفاقی با حضور این کیست های تخمدان روبه رو شوند.
کیست بدخیم تخمدان
این نوع کیست ها سرطانی بوده و متاسفانه علائم خود را دیر نشان می دهند. از سوی دیگر نیز پس از تشخیص ممکن است به داروها و درمان های جراحی نیز به خوبی پاسخ مناسب ندهند.
کیست شکلاتی یا اندومتریوئید
در برخی موارد ممکن است این کیست ها به دلیل ژنتیک و وراثت در بدن به وجود آیند. درمان کیست های شکلاتی بسته به وضعیت هر فرد متغیر است.
کیست درموئید
به تومورهای خوشخیم که به آنها تراتوم بالغ می گویند، گفته میشود. یک نوع کیست غیرعادی است که اغلب در تخمدان زنان جوانتر ایجاد شده و ممکن است قطر آن تا حدود ۱۵ سانتیمتر هم رشد کند. این کیست می تواند حاوی انواع دیگر بافتهای بدن مانند چربی و گاهی اوقات استخوان، مو و غضروف باشد.
کیست های عملکردی یا فانکشنال
کیست فولیکولار در زمان تخمکگذاری شکل میگیرد و اندازه آن در حدود ۵ تا ۷٫۵ سانتیمتر خواهد شد. پارگی این نوع کیست باعث بروز درد شدید و تیز در سمت تخمدان دارای کیست شود. این درد تیز یا میتلشمرز در میانه دوره عادت ماهیانه در زمان تخمکگذاری روی می دهد. حدود بیست درصد از زنان دارای این نوع کیست دچار درد شدید میشوند. این کیستها عمدتاً علامتی ندارند و پس از چند هفته یا چند ماه از بین میروند.
کیست نئوپلاستیک خوش خیم
مثل آدنوما که نوعی تومور خوشخیم است که در بافت تخمدان ایجاد شده ممکن است بسیار بزرگ شود و قطر آن از ۳۰ سانتیمتر هم بیشتر شود.
کیست هموراژیک
این نوع؛ به اصطلاح یک کیست عملکردی است و در زمان خونریزی کیست ایجاد میشود. علائم این نوع کیست عبارتند از درد شکم در یک طرف بدن.
بیشتر بخوانید : تزریق چربی به واژن
علل ایجاد کیست تخمدان
دلایل زیادی می تواند منجر به بروز کیست در ناحیه تخمدان ها شود. اما به طور کلی زمانی که فولیکول های تخمک گذاری در بدن دچار پارگی نمی شوند و تخمکی در بدن آزاد نمی شود، ممکن است مایعات بیشتری درون این فولیکول ها تجمع کند. از این رو پس از مدت زمانی این فولیکول ها تبدیل به کیست تخمدان خواهند شد.
از سوی دیگر ممکن است تخمدان فولیکولهایی را آزاد کنند اما به جای آن که کیسه این فولیکول ها حل شود، مجددا بسته شده و با دیگر مایعات و خون پر می گردد. در چنین حالتی کیست های جسم زرد به وجود می آیند که بعدازکیستهای فولیکولرجزو شایع ترین کیست های تخمدان هستند. پس در اصل علل بروز کیست های تخمدان می تواند در بدن هر فردی متفاوت باشد.
علل ایجاد کیست تخمدان در دختران مجرد
طبق تحقیقاتی که پزشکان بر روی این بیماری انجام داده اند، دریافته اند که هنوز علت اصلی ایجاد کیست های تخمدان در دختران مجرد مشخص نشده است. اما از جمله موارد مهمی که می تواند منجر به ایجاد کیست در ناحیه تخمدان دختران مجرد شود، عبارتند از:
- چاقی و اضافه وزن
- اختلالات هورمونی
- اختلالات عملکردی تخمدان ها
- ژنتیک
- کم کاری یا پرکاری تیروئید
- عدم تخمک گذاری
علائم کیست تخمدان
بیماری کیست تخمدان جزو بیماری هایی می باشد که اغلب افراد متوجه آن نخواهند شد به همین دلیل در صورت داشتن هر گونه اختلال در سیکل های قاعدگی، لکه بینی، درد در ناحیه زیر شکم، احساس فشار و احساس درد در زمان رابطه جنسی بدون اتلاف وقت به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید زیرا این علائم می تواند نشان دهنده ابتلا به کیست تخمدان باشد.
بیشتر کیست ها علائمی ندارند و خود به خود درمان می شوند. یک کیست بزرگ تخمدان می تواند باعث علائم زیر شود:
• درد لگن
• احساس درد در قسمت پایین شکم در کنار کیست
• پر بودن یا سنگینی شکم
• نفخ شکم
چگونه از ابتلا به کیست تخمدان جلوگیری کنیم؟
با توجه به افزایش مبتلایان درگیر به این بیماری ، بیشتر پزشکان معتقد هستند برخی تغییرات در سبک زندگی میتواند از به وجود آمدن کیست جلوگیری کند. مثل اصلاح روش تغذیه وخوردن غذاهای ارگانیک و طبیعی و ورزشهای کششی ویوگا و دوری از استرس و مدیتیشن وتناسب اندام و پرهیز از چاقی وپیاده روی منظم.
درمان کیست تخمدان
در ابتدا باید بدانید که درمان این عارضه با توجه به سن، نوع و اندازه کیست ها و علائم متفاوت می باشد و نوع درمان با توجه به تشخیص متخصص زنان و زایمان مشخص می گردد.
از جمله روش های درمان کیست تخمدان عبارتند از :
چکاپ های دوره ای منظم:
در بسیاری از موارد صبر نمودن و بررسی کیست ها در چکاپ های دوره ای ضروری است. به طور معمول در صورتی که علائمی ندارید و در نمای سونوگرافی کیست های کوچک و پر از مایع مشاهده می کنید. به طور معمول پزشک توصیه می کند در فواصل زمانی سونوگرافی لگن انجام دهید تا متوجه شوید سایز کیست ها تغییر کرده است یا خیر.
درمان با دارو:
اکثر کیست های تخمدان خوش خیم بوده و معمولا این نوع کیست ها نیازی به درمان خاصی نخواهند داشت و در عرض چند هفته برطرف می شوند. در حقیقت این نوع کیست های تخمدان نیاز به درمان دارویی نداشته و تنها لازم است که هر چند وقت یکبار مورد بررسی قرار گیرند.
پزشک برای جلوگیری از پیشرفت بیماری، داروهای ضد بارداری هورمونی تجویز می کند که در درمان آن تاثیر بسزایی خواهد داشت.
درمان با جراحی:
در صورتی که نوع کیست های تخمدان شبیه به کیست های عملکردی نباشد و در حال رشد باشد و طی دو تا سه سیکل قاعدگی سبب ایجاد درد و ناراحتی شود، احتمال خواهد داشت به منظور درمان پزشک پس از بررسی های لازم اقدام به جراحی نماید.
برخی کیست های تخمدان را می توان بدون برداشتن تخمدان (سیستکتومی تخمدان) از بین برد. در برخی موارد ممکن است، نیاز به برداشت تخمدان آسیب دیده باشد (اوفورکتومی).
اگر توده کیستی سرطانی باشد، ممکن است لازم باشد رحم، تخمدان ها و لو له های رحمی خود را برداشته و شیمی درمانی و یا رادیوتراپی آغاز گردد.
جراحی با لاپاراسکوپی:
درمان برخی دیگر از کیست های تخمدان تنها جراحی است و درمان دارویی موثر نخواهد بود. بهترین روش جراحی، لاپاراسکوپی است. در طی جراحی لاپاراسکوپی بایستی تمامی کیست های تخمدان به طور کامل برداشته شود، زیرا باقی ماندن هر تکه از کیست ها می تواند پس از چند سال مجدد به کیست شود.
پس از انجام جراحی بیمار به مدت یک روز در بیمارستان بستری و تحت مراقبت خواهد بود و پس از یک هفته می تواند به انجام فعالیت های روزمره خود بپردازد.
سلام ببخشید اضافه وزن بدون دلیل هم میتونه علائم کیست تخمدان باشه؟
یکی از علائم کیست تخمدان میتواند اضافه وزن باشد اما دلیلی بر ایجاد کیست تخمدان نمیباشد.
آیا پریودی نا منظم هم میتونه علت کیست باشه؟
بله
سلام وقت بخیر
آندومتریوز در بروز کیست تاثیر داره؟
ندومتریوز یعنی وجود بافت غددی اندومتر در درسایر قسمتهای رحم یا تخمدان یا کف لگن یا احشا گاهی همراه باکیستهای شکلاتی یا اندومتریوز همراه می باشد.