بیاختیاری ادرار در جوانان یکی از مشکلات شایعی است که بسیار در افراد ممکن است رخ دهد. این اتفاق برای کودکان و نوزادان کاملا طبیعی است و اگر در بزرگسالان رخ دهد نشان دهندهی مشکل است. اما سوال این است که چرا افراد دچار این مشکل میشوند؟ و چرا در قشر جوانان نیز این اتفاق رخ میدهد. در این مقاله ما قصد داریم تا این مشکل بیشتر در زنان جوان را به درستی بررسی کنیم و راهکارهای مقابله با آن و عملکرد درست را به شما بگوییم. بنابراین تا انتهای مقاله با ما باشید.
بی اختیاری ادرار چیست؟
بیاختیاری ادرار یا همان از دست دادن کنترل مثانه، یک مشکل شایع در افراد در سنهای متفاوت است که بسیار برایشان خجالتآور و شرمآور است. این مشکل اغلب در وضعیت متفاوت رخ میدهد یعنی از شدت کم که ممکن است در اثر یک سرفه تا شدید در حدی که فرد نتواند خود را سریعا به سرویس بهداشتی برساند متغیر است. عموما با افزایش سن این احتمال رخ دادن بی اختیاری ادرار در افراد بیشتر است. امروزه این مشکل در زنان جوان نیز بسیار دیده میشود. عموما در زنان این مشکل بخاطر عفونتهای ادراری یا زایمانهای مکرر است.
انواع بی اختیاری ادرار به همراه علائم
بی اختیاری ادرار دارای حالتهای متفاوت است که شامل موارد زیر میشود:
- بیاختیاری سرریزشونده
در این نوع بیاختیاری شما دائما دفع ادرار دارید، چراکه مثانه شما بهطور کامل تخلیه نشده است.
- بیاختیاری اضطراری
در این حالت از بیاختیاری ادرار شما نیاز ناگهانی به تخلیه ادرار دارید که حتی با دفع ناخودآگاه نیز همراه است. این بیاختیاری عموما در اثر بیماری خفیف مثل عفونت یا بیماری شدید مثل اختلال عصبی و دیابت رخ میدهد.
- بیاختیاری فشاری
بیاختیاری فشاری به مشکلی گفته میشود که شما هنگام سرفه، خندیدن، ورزش، عطسه و یا بلند کردن وسایل سنگین دچارش میشوید. در این حالت به مثانه فشار میآید و ادرار تخلیه میشود.
- بیاختیاری عملکردی
در نوع عملکردی، اختلال فیزیکی یا روانی مانع از رسیدن شما به سرویس بهداشتی میشود. مثلا اگر دچار آرتریت شدید باشید و نتوانید دکمه شلوار خود را به سرعت باز کنید دچار بیاختیاری میشوید.
- بیاختیاری ترکیبی
در بیاختیاری ترکیبی شما بیش از یک نوع بیاختیاری را تجربه میکنیدکه تقریبا نوع حاد آن به حساب میآید.
علت بیاختیاری در زنان جوان، مردان، کودکان و افراد مسن چیست؟
بیاختیاری ادرار علتهای متفاوتی دارد. اگر این مشکل در سنین بالا رخ بدهد امری طبیعی است اما اگر در سنین پایینتر اتفاق بیفتد میتواند مشکل ساز باشد. بنابراین حتما باید اقدامات و ضرورتهای درمان را درست انجام دهید. نکته قابل توجه این است که میتوان از این مشکل پیشگیری کرد.
بیاختیاری در کودکان معمولا تا قبل از ۶ سالگی مشاهده میشود. درواقع در این سنین شب ادراری یا بیاختیاری ادراری در شب مشاهده میشود. این اتفاق تا یک سنی کاملا طبیعی است. اما اگر پس از آن ادامه پیدا کند لازم است بررسیهایی انجام شود.
در زنان جوان علتهای مختلفی میتواند منجر به این مشکل شود. ماهیچههای کف لگن باید بتوانند از ریزش ناخواسته ادرار پیشگیری کنند. پس اگر این نواحی تضعیف شود، فرد به بیاختیاری ادرار مبتلا میشود. عواملی که سبب ضعیف شدن ماهیچه این مناطق میشود شامل بارداری، زایمان، نخوردن گوشت و عدم جذب پروتئین میباشد. اگر بخواهیم بهطور دقیقتر این موضوع را بررسی کنیم باید بگوییم که عوامل زیر در زنان ممکن است منجر به بیاختیاری ادرار شود:
- داروها و رژیم غذایی:
برخی از مواد خوراکی مانند فلفل، مرکبات و موادی که دارای ویتامین سی هستند میتوانند سریعا مثانه را پرکنند و در مقابل میل به تخلیه نیز در آن افزایش پیدا کند. همچنین مصرف زیاد مشروبات الکلی و کافئین نیز میتواند مثانه را بسیار تحت تاثیر قرار دهد. داروهای مخصوص مانند داروهای دیابت و فشارخون میتواند بیاختیاری در زنان را بهوجود بیاورد.
- شرایط عصبی
عضلات مثانه کاملا با سیگنالهای عصبی فعالیت میکنند. بنابراین اگر استرس دارید و بیش از حد باشد روی مثانه تاثیر میگذارد. پس افرادی که دارای بیماریهای اسکلروز یا وسواس هستند بیشتر به بیاختیاری ادرار مبتلا میشوند.
- ضعیف شدن مثانه
شاید خیلی از زنان تصور کنند که این بیماری برای بانوان در سنین بالاتر باشد اما باید گفت که افراد جوانتر نیز درگیر آن میشوند. زایمان طبیعی یکی از علتهایی است که میتواند به مثانه فشار بیاورد.
- عفونتهای ادراری
عفونتهای ادراری یا UTI میتوانند ناشی از جذب باکتری کلامیدیا و مایکوپلاسما به دستگاه ادراری ایجاد شود. دراثر عفونتهای ادراری ممکن است سیستیت باکتریایی به وجود بیاید که منجر به بی اختیاری شدید خواهد شد.
بیاختیاری ادرار در ایام بارداری به چه علت است؟
در ایام بارداری یکی از علائمی که زیاد در زنان دیده میشود بروز بیاختیاری ادرار است. از عللهای آن میتواند موارد زیر باشد:
- زایمان:
زایمان طبیعی میتواند باعث تضعیف عضلات کنترلکننده مثانه و همچنین آسیب به اعصاب و بافت حمایتی مثانه و در نهایت به افتادگی مثانه منجر شود. با افتادگی مثانه یا پرولاپس، مثانه، رحم و روده کوچک از موقعیت معمولی خود خارج میشوند و به سمت پایین میروند و درون واژن برجسته میشوند. این برجستگی میتواند همراه با بیاختیاری ادرار باشد.
- بارداری:
افزایش وزن و تغییرات هورمونیای که در بارداری اتفاق میافتد میتواند منجر به بیاختیاری ادرار از نوع فشاری شود.
بیاختیاری ادرار در جوانان چه عوارضی دارد؟
اگر بیاختیاری مزمن باشد عوارض زیر را همراه دارد:
- تحت تاثیر قرار گفتن زندگی: از دست دادن کنترل مثانه بسیار روابط اجتماعی، روابط در محیط کار و روابط شخصی را تحت تاثیر قرار میدهد. همچنین سبب کاهش اعتماد به نفس و حس خجالتآوری را به به فرد مبتلا میدهد.
- عفونت مجرای ادراری: کنترل نکردن ادرار خطر مبتلا شدن به عفونت را به شدت افزایش میدهد.
- مشکلات پوستی: زمانی که دچار بیاختیاری ادرار شوید پوست بدنتان دائما مرطوب میباشد و همین امر سبب جوش، عفونت پوستی و زخم در آن قسمت میشود.
راههای درمانهای بیاختیاری ادرار
درمان بیاختیاری ادرار به علتی که سبب به وجود آمدن آن شده و وضعیت بیمار بستگی دارد. درواقع درمان این مشکل به دو روش غیر جراحی و جراحی تقسیم میشود. در ادامه به هر دو نوع میپردازیم:
درمانهای غیر جراحی بیاختیاری ادرار
در مراحل اولیه درمان، پزشک سعی میکند روشهای سادهتر را برای درمان و بهبود علائم توصیه کند. یکی از این اقدامات، تغییرسبک زندگی است که شامل موارد زیر میشود:
- تنیکهای رفتاری
تکنیکهای رفتاری شامل موارد زیر میشود:
- آموزش مثانه برای تاخیرانداختن
در ابتدا هربار که نیاز به دفع ادرار داشتید، عمل تخلیه را ۱۰ دقیقه به تاخیر بیندازید. هدف این تمرین این است که فاصله رفتن به سرویس بهداشتی طولانی شود.
- دفع مجدد برای اینکه مثانه کامل تخلیه شود
در این تمرین شما پس از اینکه ادرار را دفع کردید چند دقیقه صبر میکنید و دوباره مثانهتان را خالی میکنید.
- برنامهریزی برای رفتن به سرویس بهداشتی
در این روش بهجای اینکه منتظر بمانید تا احساس دفع ادرار به شما دست بدهد، هر ۲ تا ۴ ساعت یکبار مثانه خود را خالی میکنید.
- کنترل مایعات مصرفی و رژیم غذایی
حتما لازم است در طول درمان مصرف الکل، کافئین یا نوشیدنی و غذای اسیدی را کاهش بدهید و یا حتی لازم باشد قطع کنید.
- ورزش و تمرینات مخصوص لگن
انجام تمرینات خاص برای تقویت عضلات کف لگن، مثل تمریناتی چون کگل بسیار به شما کمک خواهد کرد.
- دارو درمانی
با توجه به علت زمینهای بروز این مشکل، دکتر طبق تشخیص داروی مورد نیاز را برای درمان و قطعی بیاختیاری ادرار تجویز میکند.
- دستگاه و لوازم پزشکی
دستگاههای زیر برای درمان عدم کنترل ادرار در بانوان بهکار میرود:
- دستگاه درون میزراه:
قبل از انجام فعالیتهای خاصی مثل ورزشهای والیبال، بسکتبال و… که سبب تحریک بیاختیاری میشود، یک دستگاه کوچکی شبیه به تامپون را وارد مجرای ادرار میکنند. این دستگاه از نشت ادرار جلوگیری میکند و قبل از تخلیه ادرار برداشته میشود.
- پساری:
در این روش یک حلقه سیلیکونی انعطافپذیر برای تمام مدت روز درون واژن قرار داده میشود. این دستگاه برای زنانی که دچار افتادگی واژن هستند نیز استفاده میشود.
درمانهای جراحی برای بیاختیاری ادرار
این روش از درمان زمانی صورت میگیرد که راههای غیرجراحی تاثیری نداشته باشند. این روش به نوع و میزان مشکل و علائم بیماری بستگی دارد.
یکی از روشهایی که برای این کار صورت میگیرد، بهکارگیری عوامل حجیمکننده میباشد که شامل تزریق مواد خاص به مجرای ادراری برای افزایش اندازه و کاهش نشت ادرار میباشد.
روش دیگر تزریق سم بوتولینوم است که برای شل کردن عضلات مثانه وکاهش بیاختیاری فوری بهکار میرود.
روش اسلینگ راه دیگری برای درمان این مشکل میباشد. در این روش نوار مصنوعی در مجرای ادرای قرار میگیرد، همچنین اسفنکتر مصنوعی مجرای ادرار میتواند در مردان مبتلا به بی اختیاری استرسی قرار داده شود تا مجرای ادرار در زمان عدم نیاز بسته نگه داشته شود.
راهکار پیشگیری از بیاختیاری ادرار
- حتما مصرف فیبر را در رژیم غذایی خود قرار دهید زیرا از یبوست پیشگیری میکند. یبوست یکی از عللهای اصلی ابتلا به بی اختیاری ادرار است.
- وزن خود را در محدوده سالمی نگهدارید.
- کافئین و غذاهای الکی را مصرف نکنید
- سیگار نکشید
سخن پایانی
در این مقاله ما سعی کردیم اطلاعات مفیدی درباره عدم کنترل ادرار در اختیار شما بگذاریم. برای آگاهی بیشتر و یا حتی مشاوره میتوانید وارد سایت دکتر هدی حقنظر شوید و از خدمات مشاوره رایگان و ویزیت حضوری و آنلاین برخوردار شوید.

