یکی از مشکلاتی که ممکن است برای بانوان رخ دهد، افتادگی رحم است. افتادگی رحم زمانی رخ میدهد که رحم از جای خود دچار جابهجایی یا نشست شود و سبب برآمدگی واژن شود. رحم توسط بافتها، عضلات و رباطهای مربوط به لگن در جای خود قرار میگیرد و زمانی که این عضلاتها نتوانند به خوبی رحم را نگهدارند رحم دچار افتادگی میشود. بنابراین زمانی که رحم از حالت طبیعی خودش خارج شود و یا آویزان شود و به داخل واژن بیفتد اصطلاحا افتادگی رحم رخ میدهد. این افتادگی بهطور کامل یا ناقص میتواند رخ دهد.
افتادگی رحم چیست؟
زمانی که رحم ضعیف و سست بشود، بهراحتی دچار افتادگی میشود. این افتادگی درون واژن رخ میدهد و این مسئله سبب میشود که رحم فرد آویزان شود و یا به درون واژن او بیفتد. پرولاپس یا افتادگی رحم درواقع همان بیرونزدگی اعضای داخلی واژن از لگن است. این افتادگی ممکن است در چندین حالت رخ دهد. خارج شدن تمامی رحم از واژن که در اصطلاح به آن پروسیدنشیا Ulterun Procidentia میگویند، به معنای ضعیف شدن همهی عضلات رحم میباشد. ضعیف شدن بافت عضلانی رحم و یا کشیدگی آن افتادگی رحم است. بافت پشتیبان رحم که وظیفهی نگهداری آن در سر جای خود را دارد در صورت کشیده شدن یا ضعیف شدن، سبب میشود که رحم به سمت واژن حرکت کند.
انواع افتادگی رحم
افتادگی رحم دارای انواع مختلفی است که در ادامه به ۴ حالت آن اشاره میکنیم:
- درجه اول: کم شدن طول واژن بهدلیل خم شدن دهانه واژن به درون واژن: در این حالت گردن رحم جابهجا میشود و به سمت کانال واژن حرکت میکند و وارد قسمت فوقانی واژن میشود.
- درجه دوم: چسبیدن دهانه واژن به دیوارهی آن: در درجه دوم افتادگی، گردن رحم به سمت پایین واژن حرکت کرده است اما هنوز از آن خارج نشده است. درواقع در این حالت گردنه وارد کانال واژن شده است.
- درجه سوم: کشیده شدن دهانه واژن به خارج از واژن: در این نوع افتادگی، رحم به پایینترین قسمت واژن سقوط میکند. در این حالت فرد دچار بیرونزدگی در ناحیه واژینال شده و میتوان گردنه رحم را بهراحتی از دهانه واژن مشاهده کرد. در موارد دیگر گردن رحم از واژن خارج میشود.
- درجه چهارم: خارج شدن کل رحم از واژن: در این نوع افتادگی یا پرولاپس، شدیدترین نوع این بیماری است که دهانه رحم بهطور کامل از واژن خارج میشود. این بیماری پروسیدنشیا نام دارد و سریعا نیز به جراحی نیاز دارد.
با تشخیص درست و بهموقع در خفیفترین حالت، علائم پرولاپس را بررسی و به دکتر مراجعه کنید و دکتر اقدام به درمان آن کند. زیرا اگر پیگیری نشود و به درجه ۴ برسد، به دلیل خارج شدن تمام رحم از بدن و از بین رفتن قوای رباطهای محافظ رحم، متخصص زنان مجبور به تخلیه رحم میشود.
علائم افتادگی رحم
افتادگی رحم معمولا با آسیبهایی همراه است که فرد نمیتواند حتی فعالیتهای عادی و روزمره خود را انجام دهد. یکی از بزرگترین مشکلاتی که افتادگی رحم ایجاد میکند، نشت مکرر ادرار میباشد. درواقع افرادی که افتادگی رحم دارند با کوچکترین و یا یک عطسه شاهد نشت ادرار خواهند بود.
بعضی از بانوان نیز افتادگی رحم دارند اما ممکن است که آن را حس نکنند. بهطور کلی باید به نشانههای این بیماری دقت زیادی بشود. چون هرگونه بی توجهی به این بیماری شما را درگیر بیماریهای مزمن دیگری میکند.
اولین نشانهای که در افتادگی رحم میتوانید حس کنید احساس درد است. این درد در ناحیه لگن حس میشود. درواقع شما زمانی که به سختی بلند میشوید و از شدت کمر درد نمیتوانید خم شوید ممکن است که به افتادگی رحم مبتلا شده باشید. درواقع افتادگی رحم با ایجاد درد در ناحیه لگن و بلند شدن دشوار برای فرد همراه میباشد.
از سایر نشانههای این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس یک برآمدگی در دهانه واژن
- احساس کشیدگی در لگن
- افزایش ترشحات واژن
- دیدن بافتی درون واژن
- احساس پر بود مثانه حتی بعد از تخلیه آن
- مشکلاتی چون نشت ادرار یا بی اختیاری
- مشکل در اجابت نیاز
- احساس کشیدگی واژن به پایین حتی به بافت لباس
- مشکلاتی مثل یبوست و مشکل در دفع مدفوع
- حس سنگینی در لگن
- احساس نشستن بر روی یک توپ کوچک
- خونریزی واژن
- بروز مشکل در رابطهی جنسی
- احساس ناراحتی در راه رفتن
- کمر درد
- بروز مشکلات جنسی مثل شل شدن بافت واژن
دلایل افتادگی رحم چیست؟
افتادگی رحم میتواند دلایل بسیار زیادی داشته باشد و علت آن باید توسط پزشک تشخیص داده شود. درواقع عضلات کف لگن به چندین دلیل میتوانند ضعیف شوند و افتادگی رحم را به دنبال داشته باشند. این دلایل عباتنداز:
- بارداری
- عواملی مربوط به بارداری مثل ضربه، زایمان نوزاد با وزن و سایز بزرگ یا زایمان طبیعی
- بلند کردن اجسام سنگین و وزنههایی با وزن بالا
- بالا رفتن سن و طی کرن روند یائسگی
- سرفههای شدید و مزمن در اثر برونشیت یا آسم و حساسیت
- منقبظ کردن عضلات شکم هنگام دفع مدفوع
- داشتن سابقه جراحی لگن
- عوامل ژنتیکی که میتواند به ضعیف شدن بافت پیوندی مربوط باشد
- کم شدن استروژن طبیعی
- جمع شدن مایع در شکم
- افزایش وزن شدید و دنبال کردن کاهش وزن زیاد
تشخیص افتادگی رحم یا پرولاپس
پزشک متخصص زنان با معاینات و بررسی فیزیکی، سابقه بیماری شخص و موارد مشابه روند تشخیص را شروع میکند. ممکن است که پزشک از شما بخواهد در حالت نشسته یا خوابیده انجام شود و در طی آن پزشک از شما بخواهد سرفههای محکم کنید. در راستای روند تشخیص پزشک ممکن است مراحل زیر را نیز برای شما انجام دهد:
- اسکن امآرآی
- بررسی فشار داخلی شکم
- سونوگرافی واژینال
- انجام سونوگرافی
- معاینه واژینال با اسپکولوم
- عکسبردای با اشعه ایکس
- انجام آزمایشهای ادرار و خون برای تشخیص عفونت
- انجام پیلوگرام وریدی برای مشخص شدن انسداد مجاری ادراری
نتیجهگیری
افتادگی رحم به دلایل متعددی مثل برداشتن اجسام سنگین، زایمان طبیعی و…رخ میدهد، درجات و مراحل مختلفی دارد که با توجه به آن و طبق تشخیص پزشک میتوان آن را درمان کرد. شما میتوانید در صورت مشاهده هرنوع علائمی نزد دکتر هدی حق نظر متخصص زنان و زایمان و زیبایی مراجعه کنید تا به تشخیص و بررسی این مشکل بپردازید.

