بیماری اندومتریوز وضعیتی است، که در آن بافتی شبیه به لایه داخلی رحم در مکان‌های دیگر غیر از رحم مانند تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ رشد میکنند. این عارضه می تواند خانم ها را در هر سنی از جمله نوجوانان مبتلا کند. آندومتریوز می تواند باعث درد خفیف تا شدید به خصوص در دوره های قاعدگی شما شود. مشکلات باروری نیز ممکن است ایجاد شود. این یک بیماری است که می تواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی شما داشته باشد. امروز می خواهیم در مورد بیماری آندومتریوز در زنان و علل ایجاد آن با شما صحبت کنیم.
بیماری آندومتریوز چیست؟
آندومتریوز وضعیتی است که در آن پوشش داخلی رحم که مسئول قاعدگی است در خارج از رحم یافت می شود. این بیماری رایجی است، که ده درصد از خانم ها را درگیر می کند.
پوشش داخلی رحم خارج از رحم به هورمون های قاعدگی پاسخ می دهد و باعث “قاعدگی” در خارج از رحم می شود. با گذشت زمان، این باعث التهاب، آسیب بافتی و تشکیل اسکار (چسبندگی) می شود.
آندومتریوز معمولاً تخمدان ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث ایجاد کیست تخمدان یا اندومتریوما (کیست شکلاتی) می شود. همچنین می تواند در بافت پوشاننده لگن یافت شود و باعث درد لگن شود.
علائم اندومتریوز چیست؟
علائم اندومتریوز می تواند متفاوت باشد. برخی از زنان به شدت تحت تاثیر قرار می گیرند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم قابل توجهی نداشته باشند. علائم اولیه اندومتریوز درد لگن است که اغلب با دوره های قاعدگی همراه است. اگرچه بسیاری از افراد در طول دوره قاعدگی خود گرفتگی عضلات را تجربه می کنند، افرادی که آندومتریوز دارند معمولاً درد قاعدگی را توصیف می کنند که بسیار بدتر از حد معمول است. درد همچنین ممکن است با گذشت زمان شدیدتر شود.
برخی از علائم رایج اندومتریوز عبارتند از:
- درد در قسمت انتهایی شکم یا کمر (درد لگن)، معمولاً در طول پریودی بدتر می شود.
- درد قاعدگی که شما را از انجام فعالیت های عادی خود باز می دارد.
- درد در حین رابطه جنسی یا بعد از آن
- علائم مرتبط با ادرار در دوران قاعدگی (ادرار دردناک، ادرار خونی)
- احساس بیماری، یبوست، اسهال یا خون در ادرار یادفع دردناک مدفوع در طول قاعدگی
- مشکل باردار شدن
همچنین ممکن است دوره های قاعدگی سنگینی داشته باشید و ممکن است از نوار یا تامپون های بهداشتی زیادی استفاده کنید.
برای برخی از خانم ها، آندومتریوز می تواند تأثیر زیادی بر زندگی آن ها داشته باشد و گاهی اوقات ممکن است منجر به افسردگی شود.
اندومتریوز بعضی اوقات ممکن است با شرایط دیگری که می تواند باعث ایجاد درد لگن شود، مانند بیماری التهابی لگن (PID) یا کیست تخمدان اشتباه گرفته شود. ممکن است با سندرم روده تحریک پذیر اشتباه گرفته شود، وضعیتی که باعث اسهال، یبوست و گرفتگی شکم می شود.
علل ایجاد آندومتریوز چیست؟
اگرچه علت دقیق آندومتریوز مشخص نیست، ولی ممکن دلایل زیر در ایجاد این بیماری تاثیر گذار باشد:
۱–قاعدگی رتروگراد: در قاعدگی رتروگراد، خون قاعدگی حاوی سلول‌های آندومتر به جای خارج شدن از بدن، از طریق لوله‌های فالوپ و به داخل حفره لگن جریان می‌یابد. این سلول‌های آندومتر خارج رحمی به دیواره‌های لگن و سطوح اندام‌های لگن می‌چسبند و در طول هر چرخه قاعدگی مانند بافت داخلی رحم به ضخیم شدن و خونریزی ادامه می‌دهند.
۲–کاشت اسکار جراحی. پس از جراحی، مانند هیسترکتومی یا سزارین، سلول های پوشش داخلی رحم ممکن است به یک برش جراحی متصل گردد. انتقال این سلول ها از طریق رگ های خونی یا سیستم مایع بافتی (لنفاوی) ممکن است آن ها را به سایر قسمت های بدن منتقل کند.
۳-اختلال سیستم ایمنی. یک مشکل در سیستم ایمنی بدن ممکن است منجر شود که بدن نتواند بافت مشابه آندومتر را که در خارج از رحم رشد می نماید را تشخیص داده و از بین ببرد.
عوامل خطر ایجاد آندومتریوز چیست؟
عوامل متعددی شما را در معرض خطر بیشتر ابتلا به اندومتریوز قرار می دهد، مانند:
- شروع پریودی از سنین پایین
- یائسگی در سنین بالاتر
- سیکل های قاعدگی کوتاه، به عنوان مثال، کمتر از ۲۷ روز
- دوره های قاعدگی شدید
- دوره هایی قاعدگی که بیش از هفت روز طول می کشد.
- تولید سطوح بالای استروژن در بدن
- وزن کم افراد
- یک یا چند نفر از بستگان نزدیک مانند مادر، خاله یا خواهر مبتلا به اندومتریوز
- هر شرایط پزشکی و جسمی که مانع از خروج طبیعی خون از بدن در طول دوره های قاعدگی شود.
- اختلالات دستگاه تناسلی
اندومتریوز معمولا چندین سال پس از شروع قاعدگی شما ایجاد می شود. علائم و نشانه های اندومتریوز ممکن است به طور موقت با بارداری بهبود یابد و ممکن است با یائسگی به طور کامل از بین برود، مگر اینکه استروژن مصرف کنید.
آندومتریوز چگونه درمان می شود؟
درمان قطعی بیماری توقف چرخه قاعدگی است که با بارداری یا یائسگی اتفاق می افتد اما درمان هایی وجود دارد که باعث کمک به کنترل علائم بیماری می شود. ازجمله درمان با قرص های پیشگیری بارداری، دستگاه مینرا ( نوعی آیودی پروژسترونی)، آمپول های القا یائسگی ،قرصه ای پروژسترونی مثل داینوژست یا ویزان، وروژست که به مدت طولانی استفاده می شود، که این درمان ها باعث قطع پریودی و بهبود علائم می گردد.
گاهی ازدرمان های جراحی مثل تخلیه رحم و تخمدان ها در درمان اندومتریوز در افرادی که برنامه بارداری شان خاتمه یافته و یا قصد بارداری ندارند استفاده می شود.
سوالات متداول
