بسیاری از بانوان در سنین بالا به بی اختیاری ادرار دچار می شوند. بی اختیاری ادرار زمانی رخ میدهد که فرد نمیتواند ادرار خود را کنترل کند. این عارضه در مردان کمتر از زنان رخ می دهد. درمان بی اختیاری ادرار، برای افرادی که کنترل مثانه شان را از دست داده اند و نشت غیرارادی ادرار دارند، ضروری میباشد. این عارضه میتواند در هر سنی، بهویژه در سنین بالاتر رخ دهد و چالشهای زیادی را برای فرد ایجاد کند. ترشح ناگهانی ادرار میتواند انجام فعالیتهای روزمره، از جمله فعالیتهای اجتماعی را دشوار کند و منجر به انزوا و محدودیت در زندگی فرد شود. در این مقاله به شما کمک خواهیم کرد تا با انواع بی اختیاری ادرار و درمان آن اَشنا شوید.
بی اختیاری ادرار چیست ؟
بی اختیاری ادرار نوعی اختلال در سیستم ادراری است که در آن فرد نمیتواند ادرار خود را کنترل کند و فرایند ادرار به صورت غیر ارادی و ناخواسته انجام میشود. بی اختیاری ادرار با افزایش سن شدت می یابد. در صورتی که بی اختیاری ادرار بر فعالیت های روزمره فرد تاثیر بگذارد نیاز به مراجعه به پزشک متخصص و جراح زنان می باشد. برای اکثر افراد تغییرات ساده ای در سبک زندگی و یا درمان دارویی می تواند به متوقف کردن این بیماری منجر شود در ادامه به انواع بی اختیاری ادرار و دلایل به وجود آمدن آن اشاره خواهیم کرد.
انواع بی اختیاری ادرار
بی اختیاری استرسی
این نوع بیاختیاری ادرار معمولاً در شرایطی که فشار یا تنش فیزیکی به بدن وارد شود، مانند سرفه، عطسه، خندیدن، ورزش کردن و یا بلند کردن اجسام سنگین رخ می دهد و ممکن است منجر به نشت ادرار شود. این بی اختیاری در هنگام انجام فعالیتهایی که فشاری بر روی مثانه و مجرای ادراری وارد شود ایجاد میشود.
بی اختیاری اضطراری
این نوع بیاختیاری زمانی رخ میدهد که ناگهان نیاز فوری به ادرار کردن احساس شود و فرد فرصت کافی برای تخلیه مثانه نداشته باشد. بی اختیاری فوری یا اضطراری می تواند به دلیل شرایطی مانند عفونت ها، اختلالات عصبی و یا دیابت ایجاد شود.
بی اختیاری سرریزی
اگر در هنگام فرایند ادرار، مثانه به صورت کامل تخلیه نشود، ممکن است بیاختیاری ادرار سرریزی رخ دهد و یا نیاز به تخلیه مکرر باشد.
بی اختیاری ادراری مداوم
این بی اختیاری به وضعیتی گفته میشود که فرد به طور مداوم و بدون هیچ گونه کنترلی، چه در خواب و چه در بیداری، چه در حالت ایستاده و نشسته، دچار نشت ادرار میشود. این نوع بی اختیاری از شیوع کمتری برخوردار است.
بیاختیاری ادرار مختلط
در بیاختیاری ادرار مختلط، شما ترکیبی از چند نوع بی اختیاری را تجربه میکنید.
بی اختیاری عملکردی:
اختلالات ذهنی و فیزیکی می توانند مانع رفتن فرد به دستشویی شوند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به آرتروز قادر به درآوردن سریع لباس های خود نیستند.
علل بی اختیاری ادرار
عواملی که باعث بروز بی اختیاری ادرار می شود
عواملی مانند دوران بارداری سخت، اضافه وزن بالا و تغییر در میزان ترشح هورمون ها، کف لگن خانم ها را تضعیف می کند. همچنین فشار وارد شده به لگن هنگام زایمان و رسیدن به سن یائسگی موجب تضعیف بیشتر این عضلات می گردد. همان طور که می دانید در دوران یائسگی میزان ترشح هورمون های زنان استروژن که به تقویت عضلات کف لگن کمک می کند، به شدت کاهش پیدا می کند که در نتیجه باعث بروز عارضه ای به نام بی اختیاری ادرار می گردد.
سایر عوامل مانند یبوست، افتادگی رحم و مثانه ، بالا رفتن سن، سکته و آسیب مغزی، بیماری پارکینسون و ناتوانی در حرکت از جمله عواملی هستند که موجب بی اختیاری ادرار می شوند.
پیشگیری از بی اختیاری ادرار
- تغییر سبک زندگی
گاهی ممکن است با توجه به نوع بیاختیاری ادرار شما، نیازباشد برای بهبود علائم تغییراتی ساده را در شیوه زندگی ایجاد کنید. بهعنوان مثال، کاهش مصرف کافئین و همچنین تغییر مقدار مصرف مایعات در روز نیز میتواند کمک کننده باشد، زیرا نوشیدن زیاد مایعات میتواند بیاختیاری ادرار را بدتر کند؛ و در آخر کاهش وزن در صورت چاقی نیز پیشنهاد میشود.
- تمرین عضلات کف لگن
یکی دیگر از درمانهای دیگر این بیماری کنترل عضلات کف لگن، مثانه و مجرای ادرار میباشد. عضلات ناتوان یا ضرب دیده کف لگن باعث بیاختیاری ادرار شوند، بنابراین پزشک ورزش منظم را برای این عضلات اغلب توصیه می¬کند. تمرینات کگل مناسب ترین نوع تمرین برای این عارضه می باشد.
درمان بی اختیاری ادرار
بیاختیاری ادرار یک مشکل شایع است که بسیاری از افراد را تحت تأثیر قرار میدهد. بسیاری از مردان و زنان دچار بی اختیاری هستند اما علائم خود را با کسی بازگو نمی کنند و در سکوت، رنج میبرند؛ اما غافل از این که میتوانند خیلی ساده با تحت نظر قرار گرفتن توسط بهترین دکتر برای درمان بی اختیاری ادرار خیلی سریع بهبود یابند و دیگر از این سکوت رنج نبرند
مداخلات روانشناختی:
مداخلات روانشناختی در درمان بیاختیاری ادرار میتوانند نقش مهمی داشته باشند. این مداخلات شامل مشاوره روانشناختی توسط متخصصان و روانشناس است که به فرد کمک میکنند تا با عواطف، استرسها و مشکلات روانی مرتبط با بیاختیاری ادرار مقابله کند. این مشاوره ممکن است به تغییر الگوهای فکری منفی، مدیریت استرس، تقویت مهارتهای ارتباطی، و بهبود روابط فردی کمک کند. همچنین، تکنیکهای آموزشی مانند تمرینات تنفسی عمیق، مدیتیشن نیز میتوانند در بهبودی مدیریت استرس و اضطراب و در نتیجه، در کنترل بهتر بیاختیاری ادرار تاثیرگذار باشند .
درمان با دارو
مصرف دارو نیز می تواند به درمان بی اختیاری ادرار کمک کند.همچنین دستگاه هایی وجود دارند که به گونه ای طراحی شده اند که به درمان بی اختیاری ادرار در خانم ها کمک می کنند:
دستگاهی مشابه یک تامپون که داخل پیشابراه قرار می گیرد. این دستگاه از نشت و تراوش ادرار پیشگیری خواهد کرد.
درمان با پساری
حلقه ای نرم که در تمام طول روز داخل واژن قرار می گیرد. استفاده از این دستگاه برای خانم هایی که افتادگی علت بروز بی اختیاری است، مناسب می باشد.
درمان با جراحی
در صورت عدم بهبود علائم با روش های گفته شده، روش های جراحی از سوی پزشک در نظر گرفته خواهد شد.
روش اسلینگ
نوارهایی از بافت بدن، مواد مصنوعی و یا مش به منظور ایجاد بندهایی اطراف پیشابراه مورد استفاده قرار می گیرند. این بند کمک می کند تا پیشابراه هنگام سرفه و یا عطسه بسته نگه داشته شود تحت عنوان عملهای ToTوTvTشناخته شدند و بسته به اینکه مش ازناحیه کنار مثانه ویا در کشاله ران جایگذاری شود دسته بندی شدند.
جراحی افتادگی
در خانم هایی که ترکیبی از انواع بی اختیاری را دارند، جراحی می تواند شامل روش اسلینگ و یا جراحی افتادگی باشد.
کاتترهای مداوم
کاتترهای مداوم یا ادرارگیرهای مداوم ممکن است برای افرادی که توانایی خود در کنترل ادرار را از دست دادهاند و نیاز به خروج دائمی ادرار دارند، مفید باشند. این وسایل به طور مستقیم به مثانه وارد میشوند و ادرار را به محیط بیرونی تخلیه میکنند.
درمان با لیزر RF
یکی دیگر از روش های درمان بی اختیاری ادرار استفاده از لیزر می باشد که باعث می شود کلاژن سازی و خونرسانی در عصلات کف لگن بیشتر شده و در نتیجه باعث ایجاد استحکام بیشتر در این ناحیه می شود.
سایر روش های درمان بی اختیاری ادرار
• تزریق بوتاکس
• تزریق به داخل بافت اطراف مجرای ادرار
• تحریک عصب ساکروم
چه عواملی بروز بی اختیاری ادرار را تشدید میکند؟
علاوه برعوامل شایع، برخی موارد میتوانند خطر ابتلا به این عارضه را بدون اینکه بطور مسقیم علت آن باشند، افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
- افزایش سن : بی اختیاری ادرار در افراد میانسال و بالای ۸۰ سال بسیار شایع است.
- سابقه خانوادگی : افرادی که سابقه خانوادگی بی اختیاری ادرار دارند بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند.
- مصرف مایعات : مصرف زیاد آب و سایر نوشیدنی ها میتواند برای افراد مبتلا بی اختیاری ادرار مشکل ایجاد کند. با این حال شما نمیتوانید بی اختیاری ادرار را با کاهش شدید مایعات حل کنید زیرا این امر میتواند منجر به کم آبی، یبوست و سنگ کلیه شود و مثانه را تحریک کرده و علائم را بدتر کند. اگر مستعد بی اختیاری ادرار هستید، مصرف مایعات خود را در شب کاهش دهید.
- مصرف نوشیدنی های الکلی : مصرف نوشیدنی های الکلی منجر به تحریک مثانه شده و بی اختیاری ادرار را تشدید میکند.
- قهوه و چای : مصرف کافئین به افرادی که به بی اختیاری ادرار مبتلا هستند توصیه نمیشود چرا که باعث تشدید و تحریک مثانه میشود.
- شکلات : مصرف شکلات به دلیل وجود کافئین در افراد مستعد و مبتلا به این عارضه توصیه نمیشود.
- نوشیدنی های گازدار : نوشیدنی های گازدار به دلیل وجود کافئین و کربنات برخی علائم بی اختیاری ادرار را تشدید میکنند.
- دارو ها : برخی دارو های هورمونی، کاهش دهنده فشار خون، آرام بخش ها و سایر دارو ها میتوانند در بی اختیاری ادرار تاثیر گذار باشند
- سیگار : مصرف تنباکو خطر ابتلا به بی اختیاری ادراری را بالا میبرد .
بهترین دکتر درمان بی اختیاری ادرار
دکتر هدی حق نظر یکی از بهترین دکتر های درمان بی اختیاری ادرار می باشد. شما می توانید برای درمان بی اختیاری ادرار به مطب ایشان مراجعه کنید.
مهمترین چیزی که به بهبود بیشتر بیماری بی اختیاری ادراری کمک میکند تنها جراحی نیست .با توجه به اینکه بی اختیاری ادراری علل مختلفی داشته و بعضی از علل آن مانند مثانه عصبی یا بیش فعالی مثانه سالهای طولانی بیمار را درگیر میکند ، یک پزشک ومتخصص خوب بی اختیاری ادراری باید بیمار را درزمینه های مختلف آموزش دهد .
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگرچه بی اختیاری ادرار در بین بانوان عارضه ای شایع است اما در برخی موارد میتواند هشداری جهت مراجعه به پزشک و جلوگیری از سایر بیماری ها باشد. در صورت مشاهده هریک از علائم ذکر شده به پزشک متخصص خود مراجعه کنید.
آیا درمان بی اختیاری ادرار در روش های ذکر شده عوارض دارد؟
به طور کلی روش های درمانی بی اختیاری ادرار عوارض خاصی ندارد و برخی از عوارض جانبی بعد از چند روز رفع میشود.
از چه سنی بیشتر دچار بی اختیاری ادرار میشند
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت بی اختیاری ادراری به هر مقدار باید زودتر به پزشک مراجعه کرد.
عوامل ایجاد کننده بی اختیاری ادرار استرسی چیست ؟
دلیل اصلی ضعف ماهیچه ها و عضلات کف لگن در اثر یبوست، زایمان سخت، افزایش سن و یائسگی میباشد
توی دوران بارداری تغییرات هورمونی تاثیری روی بی اختیاری ادرار داره؟
در این دوره چه روشی رو برای درمان پیشنهاد می کنید؟؟
دردوران بارداری بدلیل ترشح هورمون پروژسترون وفشار ناشی از جنین وساک بارداری ضعف عضلات بیشتر وامکان بی اختیاری ادراربیشترمیشود تمرینات کگل به تقویت انها کمک میکند.